ભારતમાં પ્લાન્ટ પાસે માત્ર ૩ દીવસ ચાલે એટલો જ કોલસો બચ્યો

પશ્ચિમ બંગાળ
ભારત દેશના આ તમામ ૧૩૫ પાવર પ્લાન્ટમાં કુલ વીજળી વપરાશના ૬૬.૩૫ ટકા વીજ ઉત્પાદન થાય છે. જાે કોલસાના અભાવે ૭૨ પાવર પ્લાન્ટ બંધ થઈ જાય તો વીજળીનું ઉત્પાદન લગભગ ૩૩ ટકા ઘટશે. આનાથી દેશમાં વીજ સંકટ આવી શકે છે. સરકારી આંકડા અનુસાર કોરોના મહામારી પહેલા ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૯માં ભારતમાં દરરોજ ૧૦,૬૬૦ કરોડ યુનિટ વીજળીનો વપરાશ થયો હતો. હવે ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૧ માં તે વધીને ૧૪,૪૨૦ કરોડ યુનિટ થઈ ગઈ છે. બે વર્ષમાં કોલસાના વપરાશમાં ૧૮ ટકાનો વધારો થયો છે. ૫૦ માંથી ચાર પાવર પ્લાન્ટમાં ૧૦ દિવસ ચાલી શકે એટલો જ કોલસો છે જ્યારે બીજા ૧૩ પાવર પ્લાન્ટમાં ૧૦ દિવસથી વધુ ઉપયોગ થઈ શકે તેટલો કોલસો છે. કેન્દ્ર સરકારે કોલસાના સંગ્રહની સમીક્ષા કરવા માટે કોલસા મંત્રાલયના નેતૃત્વમાં એક સમિતિની રચના કરી છે. આ ટીમો તેના પર નજર રાખી રહી છે. દેશમાં કોલસા સંકટનું મૂલ્યાંકન ઓગસ્ટમાં જ સામે આવ્યું હતું. ૧ ઓગસ્ટના રોજ માત્ર ૧૩ દિવસનો કોલસો સંગ્રહ બાકી રહ્યો હતો. પછી આ અછતને કારણે થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્‌સ પ્રભાવિત થયા. તેના કારણે ઓગસ્ટના છેલ્લા સપ્તાહમાં વીજ ઉત્પાદનમાં ૧૩,૦૦૦ મેગાવોટનો ઘટાડો થયો હતો.ચીનમાં હાલના દિવસોમાં વીજળીની કટોકટી ચાલી રહી છે. ઘણા ઉદ્યોગોની વીજળી કાપી નાખવામાં આવી રહી છે. તેની અસર તેના અર્થતંત્રને અસર થવાના ભયમાં કહેવામાં આવી રહી છે. પરંતુ ભારતમાં પણ ચીન જેવી પાવર કટોકટી ઉભી થઈ શકે છે. હકીકતમાં આ ચેતવણી કેન્દ્રીય વીજ મંત્રાલય અને અન્ય એજન્સીઓ દ્વારા આપવામાં આવેલા કોલસાના ડેટાનું મૂલ્યાંકન કરીને નિષ્ણાતો દ્વારા આપવામાં આવી છે. મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર દેશના કુલ ૧૩૫ થર્મલ પાવર પ્લાન્ટમાંથી ૭૨ પાવર પ્લાન્ટમાં માત્ર ૩ દિવસ માટેનો જ કોલસો બચ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં વીજળી માત્ર ૩ દિવસ માટે જ ઉત્પન્ન કરી શકાય છે.