નવીદિલ્હી
ઘણા સમયથી ચર્ચા થઈ રહી છે કે ચીન બ્રહ્મપુત્રા નદી પર મોટા ડેમ પ્રોજેક્ટ અને હાઈડ્રોઈલેક્ટ્રિક પ્લાન્ટ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, પરંતુ ચીને દર વખતે આ દાવાઓને નકારી કાઢ્યા છે. તેના તાજેતરના અભ્યાસ અહેવાલમાં, યુરોપિયન ફાઉન્ડેશન ફોર સાઉથ એશિયન સ્ટડીઝ (ઇએફએસએએસ), એક ડચ સ્થિત થિંક ટેન્કે કહ્યું છે કે ચીન બ્રહ્મપુત્રા બેસિન પર પ્રભુત્વ મેળવવાની વ્યૂહરચના બનાવી રહ્યું છે. થિંક ટેન્કે કહ્યું છે કે ચીન માટે, તે ઊર્જાનું ઉત્પાદન કરવાની રીતને બદલવું તેના ભારે વૃદ્ધિ મોડલ અને ઉત્પાદન ઉદ્યોગ માટે એક મોટો પડકાર બની ગયો છે. ચીનનું મોટાભાગનું ઉર્જા ઉત્પાદન અશ્મિભૂત ઇંધણના શોષણમાંથી આવે છે, તેથી તે ગ્રીન એનર્જી ઉત્પન્ન કરવા અને પર્યાવરણીય પ્રદૂષણના સ્તરને ઘટાડવા માટે સમગ્ર વિશ્વના દબાણ હેઠળ પણ છે. તેથી, ચીન અશ્મિભૂત ઇંધણ પર તેની વધુ પડતી ર્નિભરતા ઘટાડીને નવીનીકરણીય ઉર્જા તરફ સંક્રમણની વ્યૂહરચના અપનાવી રહ્યું છે. થિંક ટેન્ક મુજબ, ચીનની આ જ ઉર્જા સંક્રમણ વ્યૂહરચના (વીજળી ઉત્પાદન માટે અશ્મિ-આધારિત પ્રણાલીઓને બદલે નવીનીકરણીય ઉર્જા પર ભાર)એ બ્રહ્મપુત્રા નદી પ્રણાલીમાં ચીન અને ભારત વચ્ચે સંઘર્ષની શક્યતાઓ વધારી છે કારણ કે બંને દેશો આ ક્ષેત્રને વહેંચે છે. અમે ગ્રીન એનર્જી ઉત્પન્ન કરવાની રણનીતિ પર કામ કરી રહ્યા છીએ. યુરોપિયન ફાઉન્ડેશન ફોર સાઉથ એશિયન સ્ટડીઝ (ઇએફએસએએસ) અનુસાર, બ્રહ્મપુત્રા બેસિનમાં ચીનની નવીનીકરણીય ઉર્જા પ્રાથમિકતાઓ તેના વ્યૂહાત્મક, વ્યૂહાત્મક, આર્થિક અને મધ્યમ ગાળાના રાજકીય ઉદ્દેશ્યો સાથે પણ જાેડાયેલી છે. તાજેતરમાં, ચીને જાહેરાત કરી હતી કે તે ૨૦૬૦ સુધીમાં કાર્બન તટસ્થતાનું લક્ષ્ય રાખશે અને ઊર્જા નવીનીકરણમાં મોખરે રહેવા માંગે છે. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે જાહેરાત કરી હતી કે ચીન ૨૦૩૦ પહેલા તેના ઉત્સર્જનને મહત્તમ કરવાનો પ્રયાસ કરશે. ચીન માટે આ એક અત્યંત મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય છે, જેને રિન્યુએબલ એનર્જીમાં નોંધપાત્ર રોકાણની જરૂર પડી શકે છે. દરમિયાન, ભારતે ૨૦૩૦ સુધીમાં ૪૦ ટકા બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ વીજળી ઉત્પાદનનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. ૨૦૧૦ અને ૨૦૧૮ ની વચ્ચે, ભારતે તેની નવીનીકરણીય ઉર્જા ક્ષમતા બમણી કરી. પવન અને સૌર ઉર્જા ઉત્પાદનમાં ભારત ચીન કરતાં વધુ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. ઇએફએસએએસના અહેવાલ મુજબ, ભારત પાંચમા નંબરની સૌથી મોટી હાઇડ્રોપાવર ક્ષમતા ધરાવે છે.
