કાશી
આધ્યાત્મિક નગરી કાશીમાં મંદિરોના મહાકુંભનું આયોજન દેશભરના મંદિરોને એક છત નીચે લાવવા અને તેમને એક દોરમાં જાેડવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કરવામાં આવ્યું હતું. ત્રણ દિવસ સુધી વારાણસીના રૂદ્રાક્ષ કન્વેન્શન સેન્ટરમાં આયોજિત ઈન્ટરનેશનલ ટેમ્પલ્સ કન્વેન્શન અને એક્સપોમાં દેશ અને દુનિયાના લગભગ ૪૦૦ મંદિરોના પ્રતિનિધિઓએ તેમના અનુભવો શેર કર્યા હતા. કાર્યક્રમનું ઉદ્ઘાટન કરતી વખતે, ઇજીજી પ્રમુખ સંઘ ચાલક મોહન ભાગવતે વિશ્વભરના મંદિરોના વડાઓને સંબોધિત કર્યા. આ સાથે જ તેમણે મંદિરોને રાષ્ટ્રીય એકતાના સ્ત્રોત ગણાવતા મંદિરોને પૂજા સેવા અને ભારતીય કલાનું કેન્દ્ર બનાવવાની જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી હતી. સંઘ પ્રમુખે કહ્યું કે પૂર્વથી પશ્ચિમ અને ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધીના તમામ નાના-મોટા મંદિરોને એક દોરામાં બાંધીને આપણે ભારતને ફરીથી વિશ્વગુરુ બનાવી શકીએ છીએ. મોહન ભાગવતે કહ્યું કે નવી પેઢીએ મંદિરો ચલાવવા માટે તૈયાર થવું પડશે. હવે દેશ અને સંસ્કૃતિ માટે બલિદાન આપવાનો સમય આવી ગયો છે અને એવા મંદિરો હોવા જાેઈએ જે તમામ સમાજનું ધ્યાન રાખે. એક એવું મંદિર હોવું જાેઈએ જે સામાન્ય લોકોના દુઃખ દૂર કરે, મુશ્કેલીના સમયે આશ્રય આપે, સંસ્કાર આપે, ઉપદેશ આપે, પૂજા કરે અને પ્રેરણા આપે. એક એવું મંદિર હોવું જાેઈએ જે સમગ્ર સમાજ માટે ચિંતિત હોય. દેશના તમામ મંદિરોના એકીકરણથી માત્ર મંદિરો જ નહીં પરંતુ સમાજનો પણ ઉત્કર્ષ થશે. મંદિરો માત્ર પૂજા સ્થાનો જ નથી પરંતુ સેવા, શિક્ષણ અને દવાના કેન્દ્રો પણ છે. તેમણે કહ્યું કે આપણે મંદિરોની યાદી બનાવવી જાેઈએ. જાે શેરીમાં નાનું મંદિર પણ હોય તો તેની પણ યાદી બનાવો અને તે મંદિરોમાં રોજ પૂજા કરવી જાેઈએ. મંદિરની નગરી, ગામ, સમાજ સાથે જાેડાઓ, તેની ચિંતા કરો. મંદિર કેવી રીતે અને કેવા સ્વરૂપે ચલાવવું જાેઈએ તેની ચિંતા કરવી જાેઈએ. મંદિર ચલાવનારા ભક્તો હોવા જાેઈએ. આપણા દેશમાં સનાતન પરંપરામાં માનનારા તમામ લોકો માટે મંદિર એક આવશ્યક અને આવશ્યક અંગ છે. સંઘે ભારત સહિત ૫૭ દેશોમાં સ્થાપિત ૯૦૦૦થી વધુ મંદિરોનો ડેટાબેઝ તૈયાર કર્યો છે. આના દ્વારા સંઘ નાના મંદિરોને દેશના મોટા મંદિરો સાથે જાેડવાની રણનીતિ પર કામ કરી રહ્યું છે જેથી હિન્દુત્વને દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિશ્વમાં એક સારા ધર્મ તરીકે સ્થાપિત કરી શકાય. આ માટે રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે હિન્દુ ધર્મના લોકોને એક મંચ પર લાવવાની તૈયારી ચાલી રહી છે. વારાણસીમાં ત્રણ દિવસ સુધી ચાલેલા મંદિર સંમેલનમાં માત્ર ભારત જ નહીં, વિશ્વના ૧૦ દેશોના પ્રતિનિધિઓ પહોંચ્યા હતા, જ્યારે ૨૨ દેશોના પ્રતિનિધિઓએ વર્ચ્યુઅલ રીતે ભાગ લીધો હતો. તે જ સમયે, દેશમાં મોટી સંખ્યામાં મંદિરોની નબળી આર્થિક સ્થિતિને કારણે, મંદિરની જાળવણી અને પૂજારીઓ માટે સરકાર પાસેથી આર્થિક મદદની માંગ સતત વધી રહી છે. તાજેતરના વર્ષોમાં મંદિરોની વ્યવસ્થા અને મંદિરોની આવક અંગે કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારો દ્વારા કરવામાં આવી રહેલી દખલગીરીને મંદિર સંચાલકો સ્વીકારી રહ્યાં નથી. આવી સ્થિતિમાં, આરએસએસ મંદિરોને સરકારોના નિયંત્રણમાંથી બચાવવા અને મંદિરોને ર્નિભર અને મજબૂત બનાવવાની દિશામાં કામ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે જેથી સરકાર પર કોઈ ર્નિભરતા ન રહે અને સરકારો દ્વારા કોઈ દખલગીરી ન થાય. દેશમાં જે રીતે શીખ ગુરુદ્વારા અને ખ્રિસ્તી ચર્ચ કામ કરે છે તે રીતે સંઘ તમામ મંદિરોને એકસાથે જાેડીને કામ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. સંઘ પ્રમુખની વાતથી એક વાત સ્પષ્ટ થાય છે કે લોકો મંદિરોમાં શ્રદ્ધા અને ભક્તિભાવથી ધન-ધાન્ય આપે છે. ચોક્કસપણે તેનો ઉપયોગ જાહેર જનતા માટે થવો જાેઈએ, કારણ કે પૌરાણિક હિંદુ માન્યતાઓમાં ઘણા દેવતાઓ છે. તેમણે લોકોના કલ્યાણ માટે સર્વસ્વ બલિદાન આપ્યું અને સામાન્ય લોકો માટે કામ કર્યું. એટલા માટે મંદિરો દ્વારા સમાજ માટે કામ કરવું જાેઈએ જેથી કરીને સમગ્ર સમાજમાં હિન્દુ ધર્મની સારી છબી ઉભી થઈ શકે. આ આશય હેઠળ પહેલીવાર આટલી મોટી સંખ્યામાં મંદિરના સંચાલકો એક થયા. મંદિર પરિષદમાં કોઈ શંકરાચાર્યને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું ન હતું, જેના કારણે એક મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું મંદિરના સંચાલકો સંઘની છત નીચે આવવા માટે રાજી થશે કે નહીં?
