દેશના બીજા સૌથી ધનિક વ્યક્તિ અને અબજાેપતિ ઉદ્યોગપતિ ગૌતમ અદાણીની કંપની અદાણી પોર્ટ હાલમાં દેશની સૌથી મોટી પોર્ટ મેનેજમેન્ટ કંપની છે. આ જ કંપની ભારતના સૌથી મોટા ખાનગી બંદર મુન્દ્રા પોર્ટનું પણ સંચાલન કરે છે. પરંતુ હવે ગૌતમ અદાણીએ આગળ વધીને દેશમાં જ મોટા જહાજાે બનાવવાની મોટી યોજના બનાવી છે. અદાણી ગ્રુપે તેના મુન્દ્રા પોર્ટ પર જ જહાજાે બનાવવાની દિશામાં આગળ વધવાનું શરૂ કર્યું છે.
તેનું કારણ એ છે કે ચીન, દક્ષિણ કોરિયા અને જાપાન જેવા દેશોમાં ૨૦૨૮ સુધી નવા જહાજાેનું નિર્માણ થવાનું નથી, કારણ કે અહીંના મોટા શિપયાર્ડ ૨૦૨૮ સુધી સંપૂર્ણ રીતે બુક થઈ ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં, કાફલો ધરાવતી વૈશ્વિક કંપનીઓ નવા જહાજાે બનાવવા માટે ભારત સહિત અન્ય મેન્યુફેક્ચરિંગ સાઇટ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે. હાલમાં, ભારત જહાજ નિર્માણની દ્રષ્ટિએ વિશ્વનો વીસમો સૌથી મોટો દેશ છે. વિશ્વ કોમર્શિયલ શિપબિલ્ડીંગ માર્કેટમાં ભારતનો હિસ્સો માત્ર ૦.૦૫ ટકા છે. જ્યારે તેના ‘મેરિટાઈમ ઈન્ડિયા વિઝન ૨૦૩૦’માં સરકારે આ મામલે ભારતને ટોપ-૧૦માં સ્થાન આપવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. આ લક્ષ્યને ‘વિકસિત ભારત ૨૦૪૭’ના ‘મેરીટાઇમ અમૃત કાલ વિઝન’માં ટોપ-૫માં રાખવામાં આવ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં ગૌતમ અદાણીનું આ પગલું સરકારના આ લક્ષ્યને હાંસલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે.
હાલમાં, ભારત જહાજ નિર્માણની દ્રષ્ટિએ વિશ્વનો વીસમો સૌથી મોટો દેશ છે. વિશ્વ કોમર્શિયલ શિપબિલ્ડીંગ માર્કેટમાં ભારતનો હિસ્સો માત્ર ૦.૦૫ ટકા છે. જ્યારે તેના ‘મેરિટાઈમ ઈન્ડિયા વિઝન ૨૦૩૦’માં સરકારે આ મામલે ભારતને ટોપ-૧૦માં સ્થાન આપવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. આ લક્ષ્યને ‘વિકસિત ભારત ૨૦૪૭’ના ‘મેરીટાઇમ અમૃત કાલ વિઝન’માં ટોપ-૫માં રાખવામાં આવ્યું છે.
આવી સ્થિતિમાં ગૌતમ અદાણીનું આ પગલું સરકારના આ લક્ષ્યને હાંસલ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે. ગૌતમ અદાણીની જહાજ નિર્માણ યોજના પર નજર કરીએ તો, તે પહેલાથી જ તેના પર કામ કરી રહ્યો હતો, પરંતુ મુંદ્રા પોર્ટના રૂ. ૪૫,૦૦૦ કરોડના વિસ્તરણની યોજનાને કારણે તે અટકી ગયો. મીડિયાના અહેવાલ મુજબ, તાજેતરમાં મુન્દ્રા પોર્ટને વિસ્તરણ માટે પર્યાવરણ અને અન્ય દરિયાકાંઠાના નિયમોને લગતી મંજૂરીઓ મળી છે. આવી સ્થિતિમાં હવે તે આ યોજના સાથે આગળ વધી શકે છે.
જાે કે આ અંગે અદાણી ગ્રુપ દ્વારા હજુ સુધી કોઈ પ્રતિક્રિયા આપવામાં આવી નથી. અદાણી ગ્રૂપ દ્વારા શિપબિલ્ડિંગ બિઝનેસ શરૂ કરવાના સમાચાર એવા સમયે આવ્યા છે જ્યારે સમગ્ર વિશ્વ કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ ઘટાડવા માટે ગ્રીન શિપ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આ સાથે, વિશ્વભરના શિપિંગ કાફલાને બદલવાના છે અને સમગ્ર વિશ્વના જહાજાેને બદલવા માટે લગભગ ૫૦,૦૦૦ જહાજાેની સપ્લાય કરવી પડશે હાલમાં, ભારતમાં જહાજાે બનાવવા માટે ૮ સરકારી અને ૨૦ જેટલા ખાનગી શિપયાર્ડ છે . તેમાં ચેન્નાઈ નજીક લાર્સન એન્ડ ટુબ્રોનું કટ્ટુપલી શિપયાર્ડ અને સરકારનું કોચીન શિપયાર્ડ સામેલ છે.