થાઇલેન્ડ કંબોડિયા પર નવી ખાણો રોપવાનો આરોપ લગાવે છે
થાઇલેન્ડે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે તે કંબોડિયા સાથે યુદ્ધવિરામ કરારના અમલીકરણને અટકાવી રહ્યું છે, એક દિવસ પહેલા લેન્ડમાઇન વિસ્ફોટમાં એક થાઇ સૈનિક અપંગ થયો હતો, જે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા મધ્યસ્થી કરાયેલા યુદ્ધવિરામ માટે સૌથી મોટી કસોટી હતી.
થાઇ સરકારે કંબોડિયા પર તેમની વિવાદિત સરહદના પટમાં નવી લેન્ડમાઇન પ્લાન્ટ કરવાનો આરોપ મૂક્યો છે, જેમાં ઁસ્દ્ગ-૨ એન્ટી-પર્સનલ માઇનનો પણ સમાવેશ થાય છે જેમાં સોમવારે ચાર થાઇ સૈનિકો ઘાયલ થયા હતા, જેમાં એક વિસ્ફોટમાં એક પગ ગુમાવ્યો હતો.
“વિદેશ મંત્રાલયે કંબોડિયા સામે વિરોધ નોંધાવ્યો છે અને જાે આગળ કોઈ કાર્યવાહી કે સ્પષ્ટતા નહીં થાય, તો થાઇલેન્ડ ઘોષણા રદ કરવાનું વિચારશે,” સરકારના પ્રવક્તા સિરીપોંગ અંગકાસાકુલ્કીઆટે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું.
થાઇ વડા પ્રધાન અનુતિન ચાર્નવિરાકુલે સંરક્ષણ મંત્રાલયને કંબોડિયા સાથેના તમામ કરારો અનિશ્ચિત સમય માટે સ્થગિત કરવા જણાવ્યું હતું, પ્રવક્તાએ ઉમેર્યું હતું.
મંગળવારે, કંબોડિયાના સંરક્ષણ મંત્રાલયે નવી લેન્ડમાઇન પ્લાન્ટ મૂકવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને થાઇલેન્ડને જૂના માઇનફિલ્ડ વિસ્તારોમાં પેટ્રોલિંગ ટાળવા વિનંતી કરી હતી. ઓક્ટોબરમાં થયેલા વિસ્તૃત યુદ્ધવિરામ કરાર અનુસાર, બેંગકોક સાથે કામ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે, એમ તેમણે ઉમેર્યું.
સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના પ્રવક્તાએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ આ ઘટના અંગે વધુ માહિતી એકત્રિત કરી રહ્યું છે, જેમાં પડોશીઓને સ્થિરતા જાળવવા અને કરારનો અમલ કરવા વિનંતી કરવામાં આવી છે.
રાષ્ટ્રોના નેતાઓએ ગયા મહિને ટ્રમ્પની હાજરીમાં મલેશિયામાં એક પ્રાદેશિક શિખર સંમેલનમાં સરહદી વિસ્તારોમાંથી ભારે શસ્ત્રો પાછા ખેંચવા અને ૧૮ કંબોડિયન યુદ્ધ કેદીઓની પરત ફરવા અંગેના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
ટ્રમ્પ દ્વારા તેમના નેતાઓને દુશ્મનાવટનો અંત લાવવા અથવા વોશિંગ્ટન સાથે સંબંધિત વેપાર વાટાઘાટોમાં અવરોધનો સામનો કરવા વિનંતી કર્યા પછી, જુલાઈમાં પાંચ દિવસના સંઘર્ષનો અંત આવ્યો હતો, જે તાજેતરના ઇતિહાસમાં તેમની સૌથી ખરાબ લડાઈ હતી.
અથડામણ દરમિયાન રોકેટ અને ભારે તોપખાના સાથે ગોળીબારમાં ઓછામાં ઓછા ૪૮ લોકો માર્યા ગયા હતા અને અંદાજે ૩૦૦,૦૦૦ લોકો અસ્થાયી રૂપે વિસ્થાપિત થયા હતા.
સોવિયેત યુગના ખાણો
જુલાઈની લડાઈના ઉત્પ્રેરકોમાં થાઈ-કંબોડિયન સરહદ પર શ્રેણીબદ્ધ લેન્ડમાઇન વિસ્ફોટોનો સમાવેશ થતો હતો, જેમાં બેંગકોકે તેના પાડોશી પર તેના સૈનિકોને નિશાન બનાવવા માટે સોવિયેત મૂળના ઁસ્દ્ગ-૨ ખાણોનો ઉપયોગ કરવાનો આરોપ મૂક્યો હતો.
૧૬ જુલાઈથી અત્યાર સુધીમાં લેન્ડમાઈન સંબંધિત ઘટનાઓમાં ઓછામાં ઓછા સાત થાઈ સૈનિકો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા છે.
સોમવારના વિસ્ફોટમાં ઁસ્દ્ગ-૨ ખાણ પણ સામેલ હતી, અને નજીકમાં ત્રણ સમાન ઉપકરણો મળી આવ્યા હતા, એમ થાઈ સેનાએ સોમવારે મોડી રાત્રે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું.
કંબોડિયા બેંગકોકના આરોપોને નકારી કાઢે છે, દાયકાઓથી ચાલતા ગૃહયુદ્ધ દરમિયાન લગાવવામાં આવેલા ઓર્ડનન્સથી સતત જાેખમ તરફ ઈશારો કરે છે જે તેને વિશ્વના સૌથી ભારે ખાણકામવાળા દેશોમાંનો એક બનાવે છે.
કંબોડિયા પુષ્ટિ આપે છે કે તેણે કોઈ નવી લેન્ડમાઈનનો ઉપયોગ કર્યો નથી કે મૂક્યો નથી, તેમ તેણે જણાવ્યું હતું.
જાેકે, થાઈ વિદેશ પ્રધાન સિહાસાક ફુઆંગકેટકેવે જણાવ્યું હતું કે તાજેતરની ઘટના પર કંબોડિયાનો પ્રતિભાવ પૂરતો નથી.
તેમણે ઉમેર્યું હતું કે બેંગકોક યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને મલેશિયા, છજીઈછદ્ગ પ્રાદેશિક જૂથના અધ્યક્ષ, જેમણે યુદ્ધવિરામ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવી હતી, તેમના ર્નિણય વિશે સમજાવશે.
“આપણે હવેથી કંબોડિયાનું વલણ શું છે તે જાેવું પડશે,” તેમણે પત્રકારોને જણાવ્યું.
કુઆલાલંપુરમાં, વડા પ્રધાન અનવર ઇબ્રાહિમે કહ્યું કે મલેશિયાના લશ્કરી અધિકારીઓ આ મુદ્દાને ઉકેલવામાં મદદ કરવા માટે કામ કરી રહ્યા છે, અને ઉમેર્યું, “મને ખરેખર આશા છે કે આ મામલો ઉકેલાઈ જશે.”
લાંબા સમયથી ચાલતો વિવાદ
એક સદી કરતાં વધુ સમયથી, થાઇલેન્ડ અને કંબોડિયા તેમની ૮૧૭-કિલોમીટર (૫૦૮-માઇલ) જમીન સરહદ પર અસીમિત બિંદુઓ પર સાર્વભૌમત્વનો વિરોધ કરી રહ્યા છે, જે સૌપ્રથમ ૧૯૦૭ માં ફ્રાન્સ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું જ્યારે તે કંબોડિયા પર વસાહત તરીકે શાસન કરતો હતો.
ઓવરલેપિંગ દાવાઓને શાંતિપૂર્ણ રીતે ઉકેલવાના પ્રયાસો છતાં, ઉકળતા તણાવ ક્યારેક ક્યારેક અથડામણોમાં વિક્ષેપિત થાય છે, જેમ કે ૨૦૧૧ માં અઠવાડિયા સુધી ચાલેલી તોપખાનાની આપ-લે.
મે મહિનામાં ગોળીબારની ટૂંકી આપ-લે દરમિયાન કંબોડિયન સૈનિકની હત્યા બાદ સૌથી તાજેતરનો સંઘર્ષ થયો હતો અને તે ધીમે ધીમે વધતો ગયો.
તે સમયે થાઇ વડા પ્રધાન પેટોંગટાર્ન શિનાવાત્રા દ્વારા ભૂતપૂર્વ કંબોડિયન નેતા હુન સેન સાથે ટેલિફોન કોલમાં બાબતોને શાંત કરવાનો પ્રયાસ, વાતચીતનું રેકોર્ડિંગ લીક થયા પછી, અદભુત રીતે ઉલટાવી દેવામાં આવ્યો.
આ ઘટનાને કારણે કોર્ટના આદેશ દ્વારા તેણીને બરતરફ કરવામાં આવી.
જાેકે ટ્રમ્પ સોદો પાછું પાછું પાછું પાછું મેળવવા માટે વેપારનો ઉપયોગ કરી શકે છે, ઇન્ટરનેશનલ ક્રાઇસિસ ગ્રુપના વરિષ્ઠ વિશ્લેષક મેથ્યુ વ્હીલરે જણાવ્યું હતું કે, કોઈપણ પ્રયાસને થાઇ ધારણાઓનો સામનો કરવો પડશે કે રાષ્ટ્રીય સાર્વભૌમત્વ જાેખમમાં છે.
“થાઇલેન્ડ દ્વારા અમલીકરણ પર સ્થગિત થવું એ પ્રતિબિંબિત કરે છે કે કંબોડિયન સરહદ મુદ્દા પર લોકપ્રિય લાગણી કેટલી તાવની છે, અને સરકાર માટે સમાધાનકારી અભિગમ અપનાવવા માટે કેટલી ઓછી રાજકીય જગ્યા છે,” તેમણે કહ્યું.