ટ્રમ્પ ટીમ ચીનને રોકવા માટે લશ્કરી શક્તિ બનાવવાની જરૂરિયાત જુએ છે
અમેરિકાના નવા વ્યૂહરચના દસ્તાવેજ મુજબ, અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો ઉદ્દેશ્ય તાઇવાન અને દક્ષિણ ચીન સમુદ્ર પર ચીન સાથેના સંઘર્ષને રોકવા માટે અમેરિકા અને સાથી દેશોની લશ્કરી શક્તિનો વિકાસ કરવાનો છે.
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે શુક્રવારે જાહેર કરાયેલા એક સત્તાવાર રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા વ્યૂહરચના દસ્તાવેજમાં વિશ્વના સૌથી સંવેદનશીલ રાજદ્વારી મુદ્દાઓમાંના એક પર પોતાનો અભિગમ રજૂ કર્યો છે. આ ઘટના ત્યારે બની છે જ્યારે બેઇજિંગ લોકશાહી રીતે શાસિત તાઇવાન અને જાપાન પર દબાણ વધારી રહ્યું છે, આ અઠવાડિયે પૂર્વ એશિયાઈ પાણીમાં જહાજાે તૈનાત કરીને અત્યાર સુધીના તેના સૌથી મોટા દરિયાઈ બળ પ્રદર્શનમાં.
“તાઇવાન પર સંઘર્ષને ટાળવો, આદર્શ રીતે લશ્કરી ઓવરમેચ જાળવી રાખીને, પ્રાથમિકતા છે,” દસ્તાવેજમાં કહેવામાં આવ્યું છે, જે વહીવટીતંત્ર તરફથી કોંગ્રેસને સમયાંતરે અપડેટ કરાયેલ વિઝન સ્ટેટમેન્ટ છે અને જાન્યુઆરીમાં ટ્રમ્પે પદ સંભાળ્યા પછી આ પહેલું છે.
ચીન તાઇવાનને પોતાનું માને છે, અને બેઇજિંગે તાઇવાનને તેના નિયંત્રણમાં લાવવા માટે બળનો ઉપયોગ કરવાનો ક્યારેય ત્યાગ કર્યો નથી. ચીન પાસે વિશાળ પ્રાદેશિક દાવાઓ પણ છે, જેમાં લગભગ સમગ્ર દક્ષિણ ચીન સમુદ્રનો સમાવેશ થાય છે, જેનો તેના ઘણા નાના પડોશીઓ દ્વારા વિવાદ છે.
યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના તાઇવાન સાથે કોઈ ઔપચારિક રાજદ્વારી સંબંધો નથી પરંતુ વોશિંગ્ટન ટાપુનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ આંતરરાષ્ટ્રીય સમર્થક છે અને કાયદા દ્વારા તાઇવાનને પોતાનો બચાવ કરવા માટે સાધનો પૂરા પાડવા માટે ફરજિયાત છે. આ મુદ્દો વર્ષોથી યુએસ-ચીન સંબંધોમાં બળતરાનો વિષય રહ્યો છે.
ટ્રમ્પના કાર્યકાળ દરમિયાન બનાવવામાં આવેલી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા વ્યૂહરચના કરતાં તાઇવાન પર દસ્તાવેજની ભાષા વધુ મજબૂત છે. ૨૦૧૭ માં દસ્તાવેજમાં એક જ વાક્યમાં ત્રણ વખત તાઇવાનનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો, જે લાંબા સમયથી ચાલતી રાજદ્વારી ભાષાનો પડઘો પાડે છે.
જાેકે, અપડેટ કરેલી વ્યૂહરચના ત્રણ ફકરામાં આઠ વખત તાઇવાનનો ઉલ્લેખ કરે છે અને નિષ્કર્ષ કાઢે છે કે “વાસ્તવિક રીતે, તાઇવાન પર ઘણું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે” કારણ કે તે વેપાર-સમૃદ્ધ પાણીમાં તેના વ્યૂહાત્મક સ્થાન અને સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદનમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે.
તાજેતરના દસ્તાવેજમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે “અમે ગમે ત્યાં આક્રમણને નકારી કાઢવા સક્ષમ લશ્કર બનાવીશું,” જાપાનથી દક્ષિણપૂર્વ એશિયા સુધી ફેલાયેલા ટાપુઓની સાંકળમાં. “પરંતુ અમેરિકન સૈન્ય એકલા આ કરી શકતું નથી, અને ન કરવું જાેઈએ. આપણા સાથીઓએ આગળ વધવું જાેઈએ અને સામૂહિક સંરક્ષણ માટે ઘણું બધું ખર્ચ કરવું જાેઈએ – અને વધુ મહત્વનું – કરવું જાેઈએ.”
આનાથી “યુએસ અને સાથી દેશોની તાઇવાન પર કબજાે કરવાના કોઈપણ પ્રયાસને નકારી કાઢવાની ક્ષમતા” અથવા “તે ટાપુનું રક્ષણ કરવું અશક્ય બનાવશે” તેવા કોઈપણ પગલાંને નકારી કાઢવાની ક્ષમતા મજબૂત થશે.
ચીન સાથે ગાઢ સંબંધો
ટ્રમ્પ, રિપબ્લિકન, મોટાભાગે સીધા કહેવાનું ટાળ્યું છે કે તેઓ ટાપુ પર વધતા તણાવનો કેવી રીતે જવાબ આપશે. તેમના ડેમોક્રેટિક પુરોગામી, જાે બિડેને તેમના ૨૦૨૧-૨૦૨૫ના કાર્યકાળ દરમિયાન વારંવાર કહ્યું હતું કે જાે ચીન આક્રમણ કરશે તો યુએસ તાઇવાનનો બચાવ કરશે.
ટ્રમ્પની ડીલ કરવાની ઝંખના અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે ગાઢ સંબંધો મેળવવાના પ્રયાસોએ ટોક્યોથી મનીલા સુધી તાઇવાન અને પ્રાદેશિક સાથીઓ માટે યુએસ સમર્થન નબળા પડવાના ક્ષેત્રમાં ભય પેદા કર્યો છે. ટ્રમ્પ એપ્રિલમાં બેઇજિંગની યાત્રા કરવાની યોજના ધરાવે છે, જ્યાં નેતાઓ તેમના વેપાર યુદ્ધમાં યુદ્ધવિરામ લંબાવવાની ચર્ચા કરશે.
ગયા મહિને, જાપાનના વડા પ્રધાન સના તાકીચીએ બેઇજિંગનો ગુસ્સો ખેંચ્યો જ્યારે તેમણે સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે જાપાનને ધમકી આપતો કાલ્પનિક ચીની હુમલો લશ્કરી પ્રતિભાવને યોગ્ય ઠેરવી શકે છે. ટ્રમ્પે ખાનગી રીતે તાકીચીને ચીન સાથે વિવાદ ન વધારવા કહ્યું, મીડિયા સૂત્રોએ અગાઉ અહેવાલ આપ્યો હતો.
પરંતુ ટ્રમ્પે એક નવા કાયદા પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા જેમાં તેમના વહીવટીતંત્રને તાઈપેઈ સાથે કેવી રીતે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે તેની નિયમિત સમીક્ષા કરવાની જરૂર હતી. તેમણે તાઈવાનને ઇં૩૩૦ મિલિયનમાં ફાઇટર જેટ અને અન્ય વિમાનના ભાગોના વેચાણને પણ મંજૂરી આપી. બંનેને તાઈવાન દ્વારા સમર્થનના સંકેતો તરીકે જાેવામાં આવ્યા હતા. ટ્રમ્પે બે મુખ્ય પ્રાદેશિક સાથીઓ, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયા પર પણ સંરક્ષણ ખર્ચ વધારવા માટે દબાણ કર્યું છે.