સમગ્ર દેશમાં પ્રખ્યાત અને પ્રતિષ્ઠિત તીર્થ સ્થળ તિરુમાલા વેંકટેશ્વર મંદિરમાં શુદ્ધ રેશમ તરીકે ઓળખાતા ‘દુપટ્ટા‘ના સપ્લાય સાથે સંકળાયેલ છેતરપિંડીનો એક નવો કેસ સામે આવ્યો છે, જેનાથી મંદિર વહીવટ અને ભક્તોમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. તિરુમાલા તિરુપતિ દેવસ્થાનમ ના વિજિલન્સ વિભાગે લગભગ દસ વર્ષના સમયગાળામાં અધિકૃત મલબેરી સિલ્કને બદલે હલકી ગુણવત્તાવાળા પોલિએસ્ટર દુપટ્ટા સપ્લાય કરનારા વિક્રેતા દ્વારા વ્યાપક ગેરરીતિઓ અને છેતરપિંડીનો પર્દાફાશ કર્યો છે.
VIP સમારંભો માટે પૂરા પાડવામાં આવેલા બનાવટી દુપટ્ટા
વિવાદમાં રહેલા દુપટ્ટા પરંપરાગત રીતે રંગનાયકુલા મંડપમ સહિત મંદિર પરિસરમાં VIP દર્શન અને ધાર્મિક સમારંભો દરમિયાન વહેંચવામાં આવે છે. પવિત્ર શિલાલેખ અને પ્રતીકો દર્શાવતી આ રેશમી શાલ મહાનુભાવો અને દાતાઓને ઔપચારિક ભેટ તરીકે આપવામાં આવે છે. જાે કે, તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે ૨૦૧૫ થી ૨૦૨૫ સુધી, તિરુપતિ નજીક નાગરીમાં સ્થિત ફઇજી એક્સપોર્ટ્સ નામની એક જ પેઢી દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલા દુપટ્ટા નકલી હતા.
કૌભાંડનો સ્કેલ: રૂ. ૫૪ કરોડથી વધુ નાણાકીય ગેરરીતિઓ
ટીટીડી વિજિલન્સ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવેલી તપાસમાં ખુલાસો થયો છે કે કંપનીએ વારંવાર ૧૦૦ ટકા પોલિએસ્ટર દુપટ્ટા સપ્લાય કર્યા હતા, તેમને ખોટી રીતે શુદ્ધ મલબેરી સિલ્ક તરીકે રજૂ કર્યા હતા. કુલ નાણાકીય હેરાફેરી રૂ. ૫૪.૯૫ કરોડથી વધુની છે. દુપટ્ટા વીઆરએસ એક્સપોર્ટ્સને આપવામાં આવેલા ટેન્ડર હેઠળ ખરીદવામાં આવ્યા હતા, જે અગાઉની વાયએસઆર કોંગ્રેસ પાર્ટી (વાયએસઆરસીપી) સરકારના કાર્યકાળથી કાર્યરત વિક્રેતા છે, જેમાં કથિત રીતે અનુકૂળ ટેન્ડર શરતો હતી જેના કારણે સ્પર્ધા અટકી ગઈ હતી.
વિજિલન્સ તપાસ અને વૈજ્ઞાનિક વિશ્લેષણ
શંકાસ્પદ વિસંગતતાઓ દ્વારા પ્રેરિત, ટીટીડીના અધ્યક્ષ બીઆર નાયડુના નેતૃત્વમાં, શંકાસ્પદ વિસંગતતાઓ દ્વારા પ્રેરિત, દુપટ્ટા ખરીદીની સંપૂર્ણ સમીક્ષા કરવાનો આદેશ આપ્યો. અધિકારીઓએ તિરુપતિ વેરહાઉસમાં નવા સ્ટોક કરેલા માલ અને આધ્યાત્મિક કાર્યક્રમોનું સ્થળ વૈભવોત્સવમ મંડપમ બંનેમાંથી નમૂનાઓ એકત્રિત કર્યા. આ નમૂનાઓનું બેંગલુરુ અને ધર્મવરમમાં સેન્ટ્રલ સિલ્ક બોર્ડ પ્રયોગશાળાઓમાં સખત પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું.
અહેવાલોમાં નિષ્કર્ષમાં નમૂનાઓને પોલિએસ્ટર તરીકે ઓળખવામાં આવ્યા હતા, રેશમ તરીકે નહીં. વધુમાં, દુપટ્ટામાં ફરજિયાત સિલ્ક હોલોગ્રામનો અભાવ હતો અને તે કદ, વજન, બોર્ડર ડિઝાઇન અને વણાયેલા શિલાલેખ – એક તરફ સંસ્કૃતમાં ‘ઓમ નમો વેંકટેશાય‘ અને બીજી તરફ તેલુગુમાં પવિત્ર પ્રતીકો – સંબંધિત સ્પષ્ટીકરણોને પૂર્ણ કરવામાં નિષ્ફળ ગયો.
સત્તાવાર નિવેદનો અને કાર્યવાહી
્ડ્ઢ ના અધ્યક્ષ બી.આર. નાયડુએ જાહેરાત કરી કે દેવસ્થાનમ બોર્ડે ઔપચારિક રીતે ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી બ્યુરો (છઝ્રમ્) ને તમામ સંડોવાયેલા પક્ષો સામે વ્યાપક ફોજદારી તપાસ શરૂ કરવા વિનંતી કરી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ટ્રસ્ટ પારદર્શિતા માટે પ્રતિબદ્ધ છે અને કડક જવાબદારી સુનિશ્ચિત કરશે.
નાયડુએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે પ્રારંભિક તપાસ ત્યારે થઈ જ્યારે તેમણે ૧૦૦ શાલ માટેની વિનંતી પર વ્યક્તિગત રીતે ફોલો-અપ કર્યું અને જાેયું કે ્ડ્ઢ ને રૂ. ૧,૩૦૦ થી વધુમાં વેચાયેલ તે જ દુપટ્ટો વિક્રેતા દ્વારા અન્યત્ર માત્ર રૂ. ૪૦૦ માં વેચવામાં આવી રહ્યો હતો. આ વિસંગતતાએ વિગતવાર તપાસને પ્રોત્સાહન આપ્યું જેમાં ત્રીજા-ગ્રેડ પોલિએસ્ટરને શુદ્ધ સિલ્ક તરીકે વેચવામાં આવી રહ્યું હોવાનું બહાર આવ્યું.
રાજકીય પ્રતિક્રિયાઓ અને આરોપો
રૂજીઇઝ્રઁ, જે સમીક્ષા હેઠળના સમયગાળા દરમિયાન શાસન કરતું હતું, તે આરોપોને રાજકીય પ્રેરિત ગણાવીને ફગાવી દે છે. ભૂતપૂર્વ આર્થિક મંત્રી બુગ્ગાના રાજેન્દ્રનાથ રેડ્ડીએ ટીટીડીના દાવાઓની ટીકા કરતા દલીલ કરી હતી કે, “ટીટીડી ભક્તોને ગેરમાર્ગે દોરી રહી છે અને નાના મુદ્દાઓને અતિશયોક્તિપૂર્ણ કરીને રાજકારણ રમી રહી છે.”
વિક્રેતા વર્ષોથી કોઈ પણ વિક્ષેપ વિના એક જ દુપટ્ટા સપ્લાય કરી રહ્યો છે. જાે કોઈ ખોટું કામ થયું હોય, તો પાછલી સરકારે આ ટેન્ડરોની અધ્યક્ષતા કરી હતી અને તેને જવાબદાર ઠેરવવા જાેઈએ.
સત્તાવાર ‘દુપટ્ટા‘ સ્પષ્ટીકરણો
તિરુમાલા દુપટ્ટા માટે નિર્ધારિત ધોરણો મુજબ-
સંપૂર્ણપણે શુદ્ધ શેતૂર રેશમમાંથી વણાયેલા, તાણા અને વાફ્ટ બંનેમાં ૨૦/૨૨ ડેનિયર યાર્નનો ઉપયોગ કરીને, ઓછામાં ઓછા ૩૧.૫ ડેનિયરની ગણતરી પ્રાપ્ત કરવી.
દરેક દુપટ્ટામાં એક બાજુ સંસ્કૃતમાં ‘ઓમ નમો વેંકટેશાય‘ વાક્ય લખેલું હોવું જાેઈએ.
બીજી બાજુ શંખ (શંખ), ચક્ર (ડિસ્ક) અને તેલુગુમાં નમમના પવિત્ર પ્રતીકો હોવા જાેઈએ.
ઔપચારિક ધોરણો જાળવવા માટે કદ, વજન અને સરહદની ડિઝાઇન ચોક્કસ રીતે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે.
શ્રદ્ધા અને જવાબદારી પર ફટકો
આ કૌભાંડે આદરણીય તિરુમાલા મંદિરની વહીવટી અખંડિતતાને હચમચાવી નાખી છે અને લાખો ભક્તો દ્વારા મૂકવામાં આવેલા વિશ્વાસ પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો છે. ચાલુ તપાસનો ઉદ્દેશ્ય તમામ ગુનેગારોને ન્યાયના કઠેડામાં લાવવાનો અને મંદિરની ખરીદી પ્રક્રિયાઓ અને આધ્યાત્મિક પવિત્રતામાં વિશ્વાસ પુન:સ્થાપિત કરવાનો છે.