હિન્દી સાહિત્ય જગતના દિગ્ગજ સાહિત્યકાર અને જ્ઞાનપીઠ પુરસ્કાર વિજેતા વિનોદ કુમાર શુક્લાનું ૮૯ વર્ષે નિધન થયું. વિનોદ કુમાર શુક્લા છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી ગંભીર હાલતમાં રાયપુરની IAD હોસ્પિટલમાં દાખલ હતા, જ્યાં તેમણે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. IAD મેનેજમેન્ટના જણાવ્યા અનુસાર, તેઓ ૨ ડિસેમ્બરથી ગંભીર શ્વસન રોગ, ઇન્ટર્સ્ટિશલ ફેફસાના રોગ અને ન્યુમોનિયા જેવી ગંભીર સમસ્યાઓથી પીડાતા હતા. આ ઉપરાંત તેમને ટાઇપ ૨ ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશરની તકલીફ પણ હતી.
વિનોદ કુમાર શુક્લાનો જન્મ ૧ જાન્યુઆરી, ૧૯૩૭ના રોજ છત્તીસગઢના રાજનાંદગાંવમાં થયો હતો. તેમણે શિક્ષણને વ્યવસાય તરીકે અપનાવ્યા બાદ પોતાનું સમગ્ર જીવન સાહિત્ય સર્જન માટે સમર્પિત કર્યું હતું. તેઓ તેમની અત્યંત સરળ ભાષા, ઊંડી સંવેદનશીલતા અને અનોખી સર્જનાત્મક શૈલી માટે જાણીતા હતા. હિન્દી સાહિત્યમાં તેમના અપ્રતિમ યોગદાન બદલ તેમને વર્ષ ૨૦૨૪માં ૫૯મો જ્ઞાનપીઠ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. આ સન્માન મેળવનારા તેઓ છત્તીસગઢના પ્રથમ અને હિન્દી સાહિત્યના ૧૨મા લેખક બન્યા હતા.
સાહિત્યિક સફરની વાત કરીએ તો, તેમનું પ્રથમ પુસ્તક ‘ઓલમોસ્ટ જય હિંદ‘ ૧૯૭૧માં પ્રકાશિત થયું હતું. તેમની ‘નૌકર કી કમીઝ‘ નવલકથા પરથી પ્રખ્યાત ફિલ્મ નિર્માતા મણિ કૌલે ફિલ્મ પણ બનાવી હતી. તેમની અન્ય એક માસ્ટરપીસ નવલકથા ‘દિવાર મેં એક ખિડકી રહેતી થી‘ માટે તેમને સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. તેમણે હિન્દી સાહિત્યમાં પ્રાયોગિક લેખનના નવા પરિમાણો સ્થાપિત કર્યા અને મધ્યમ વર્ગના જીવનની સૂક્ષ્મતાઓનું કુશળતાપૂર્વક ચિત્રણ કર્યું હતું.
પોતાની કારકિર્દી દરમિયાન તેમણે અનેક પ્રતિષ્ઠિત સન્માનો પ્રાપ્ત કર્યા હતા, જેમાં ગજાનન માધવ મુક્તિબોધ ફેલોશિપ, શિખર સન્માન, રાષ્ટ્રીય મૈથિલી શરણ ગુપ્ત પુરસ્કાર અને ૨૦૨૦માં મળેલો ‘માતૃભૂમિ પુરસ્કાર‘ મુખ્ય છે. તેમની કવિતાઓ અને વાર્તાઓ આજે પણ ભારતીય અને વૈશ્વિક સાહિત્યને સમૃદ્ધ બનાવી રહી છે. તેમના નિધનથી સાહિત્યિક ક્ષેત્રે ક્યારેય ન પુરાય તેવી ખોટ પડી છે. તાજેતરમાં જ મુખ્યમંત્રી વિષ્ણુદેવ સાંઈએ હોસ્પિટલની મુલાકાત લઈને તેમના સ્વાસ્થ્યની પૂછપરછ કરી હતી.