મહિલા સશક્તિકરણને પ્રોત્સાહન આપવાના હેતુથી એક મોટા ર્નિણયમાં, યોગી આદિત્યનાથના નેતૃત્વ હેઠળના ઉત્તર પ્રદેશ મંત્રીમંડળે મહિલાઓના નામે નોંધાયેલી મિલકત માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરવાની મંજૂરી આપી છે. નવા નિયમ મુજબ, આવા રજીસ્ટ્રેશન પર પ્રમાણભૂત દરની તુલનામાં માત્ર ૧% સ્ટેમ્પ ડ્યુટી વસૂલવામાં આવશે, જેનાથી મહિલા ખરીદદારો પર નાણાકીય બોજ ઓછો થશે. કેબિનેટની બેઠક બાદ જાહેર કરાયેલા આ પગલાને રાજ્યમાં મહિલાઓમાં મિલકત માલિકી વધારવા તરફ એક સીમાચિહ્નરૂપ પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે. મંત્રી રવિન્દ્ર જયસ્વાલે જણાવ્યું હતું કે આ ર્નિણયથી સમગ્ર ઉત્તર પ્રદેશમાં લાખો મહિલાઓને ફાયદો થવાની અપેક્ષા છે.
હાલમાં, ઉત્તર પ્રદેશમાં મિલકત ખરીદનારાઓએ ૭% સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચૂકવવાની જરૂર છે. અગાઉની જાેગવાઈ હેઠળ, મહિલાઓ માત્ર ૧૦ લાખ રૂપિયા સુધીની મિલકતો પર ૧% ડિસ્કાઉન્ટ માટે પાત્ર હતી, જે અસરકારક રીતે તેમની મહત્તમ બચત ૧૦,૦૦૦ રૂપિયા સુધી મર્યાદિત કરે છે. જાે કે, નવી મંજૂરી સાથે, મહિલાઓ હવે ૧ કરોડ રૂપિયા સુધીની મિલકત ખરીદતી વખતે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી પર ૧ લાખ રૂપિયા સુધીની બચતનો લાભ મેળવી શકે છે. ૧% છૂટ શહેરી અને ગ્રામીણ બંને વિસ્તારોમાં મિલકત ખરીદી પર લાગુ થશે, જેનાથી ખર્ચનો બોજ નોંધપાત્ર રીતે ઓછો થશે અને વધુ મહિલાઓને મિલકત ધરાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે.
કેબિનેટ દ્વારા સ્ટેમ્પ વિભાગનો પ્રસ્તાવ મંજૂર
ઉત્તર પ્રદેશ સ્ટેમ્પ અને નોંધણી વિભાગ દ્વારા આ પ્રસ્તાવ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં મહિલાઓ માટે મિલકત ખરીદી પર ૧% સ્ટેમ્પ ડ્યુટી છૂટને ૧ કરોડ રૂપિયા સુધી લંબાવવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું. લખનૌના લોકભવનમાં મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેબિનેટની બેઠક દરમિયાન આ પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
મીટિંગ દરમિયાન રજૂ કરાયેલા ૩૮ પ્રસ્તાવોમાંથી ૩૭ પ્રસ્તાવોને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી, જેમાં રાજ્યભરમાં મહિલાઓની આર્થિક ભાગીદારી અને મિલકત માલિકીને પ્રોત્સાહન આપવાના હેતુથી આ મુખ્ય પગલાનો સમાવેશ થાય છે. આ પગલાથી વધુ મહિલાઓને રિયલ એસ્ટેટમાં રોકાણ કરવા અને તેમના નામે મિલકત સુરક્ષિત કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાની અપેક્ષા છે.
કેન્દ્રની ‘બીમા સખી’ યોજના હેઠળ માસિક આવકમાં વધારો
મહિલા-લક્ષી અન્ય એક પહેલમાં, કેન્દ્રની ‘બીમા સખી’ યોજના સાથે સંકળાયેલી મહિલાઓ હવે દર મહિને ૭,૦૦૦ રૂપિયા સુધી કમાઈ શકે છે. આ યોજના હેઠળ, ન્ૈંઝ્ર એજન્ટ તરીકે કામ કરતી મહિલાઓને સેવાના પ્રથમ ત્રણ વર્ષ માટે માસિક સ્ટાઇપેન્ડ અને કમિશન મળશે.
વર્ષ ૧: રૂ. ૭,૦૦૦/માસ સ્ટાઈપેન્ડ
વર્ષ ૨: રૂ. ૬,૦૦૦/માસ સ્ટાઈપેન્ડ
વર્ષ ૩: રૂ. ૫,૦૦૦/માસ સ્ટાઈપેન્ડ
આ નાણાકીય સહાયનો હેતુ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વીમા જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપતી વખતે મહિલાઓને આર્ત્મનિભર બનવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. ડિસેમ્બર ૨૦૨૪ માં શરૂ થયેલી આ યોજના પહેલાથી જ ૨.૦૫ લાખથી વધુ મહિલાઓને લાભ આપી રહી છે.
પાત્રતા અને અમલીકરણ
આ યોજના ૧૮ થી ૭૦ વર્ષની વયની મહિલાઓ માટે ખુલ્લી છે જેમણે ધોરણ ૧૦ પાસ કર્યું છે. જરૂરી તાલીમ પૂર્ણ કર્યા પછી, તેઓ ચૂકવણી મેળવવાનું શરૂ કરે છે અને ભારતીય જીવન વીમા નિગમ એજન્ટ તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કરી શકે છે. આ બેવડા ર્નિણયો ઉત્તર પ્રદેશમાં મહિલા આર્થિક સશક્તિકરણ તરફ નોંધપાત્ર ગતિ દર્શાવે છે.