નવીદિલ્હી
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધમાં કેટલીક જગ્યાઓ પર ઈમારતો ધરાશાયી થઈ ગઈ હતી અને કેટલીક જગ્યાએ મકાનો આગની જ્વાળાઓમાં સળગતા જાેવા મળ્યા હતા. ક્યાંક સૈન્યના ઠેકાણાઓ ધ્વસ્ત થયા તો ક્યાંક શસ્ત્રોના ભંડાર આકાશી વિનાશમાં નષ્ટ થયા. યુદ્ધનો સૌથી વિનાશક તબક્કો ટોચ પર છે અને તમે એ હકીકત પરથી અનુમાન લગાવી શકો છો કે છેલ્લા કેટલાક કલાકોમાં યુક્રેનનો દરેક ખૂણો રશિયન સંરક્ષણ દ્વારા લેન્ડમાઇન હુમલામાં નાશ પામ્યો છે. ડોનેટ્સકથી ખેરસન અને કુપિયનસ્કથી ઝાપોરિઝિયા સુધી, રશિયાએ ખૂબ જ વિનાશક રીતે હુમલો કર્યો. પુતિનના બદલાના કારણે યુદ્ધનો સૌથી વિનાશક તબક્કો ચરમસીમાએ છે અને આ આશંકા કોઈ કારણ વગર વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી નથી. તેની પાછળનું કારણ છેલ્લા ૭ દિવસમાં યુક્રેનમાં પ્રચંડ નરસંહાર છે, જેમાં ૫૦૦૦થી વધુ યુક્રેનની સેનાના સૈનિકોને થોડા જ સમયમાં માર્યા ગયા છે. જાે કે રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે છેલ્લા ૫૫૦ દિવસથી યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે, પરંતુ છેલ્લા ૭ દિવસમાં એવું લાગી રહ્યું છે કે પુતિને યુક્રેનની સેનાને ખતમ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. યુક્રેનના શહેરોનો નાશ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે.
છેલ્લા ૭ દિવસ યુક્રેન માટે ખૂબ જ ભયાનક રહ્યા છે, કારણ કે રશિયાએ ત્રણેય યુદ્ધ મોરચે યુક્રેન પર સૌથી વિનાશક હુમલો કર્યો છે. જેના કારણે યુક્રેનના જ નોર્થ ડોંસ્ક વિસ્તારમાં ૧૪૯૦ યુક્રેનિયન સૈનિકોના મોત થયા હતા. દક્ષિણ ડોન્સ્ક વિસ્તારમાં રશિયન હુમલામાં યુક્રેન સશસ્ત્ર દળના લગભગ ૮૨૦ સૈનિકો માર્યા ગયા છે. ડોનેટ્સક ક્ષેત્ર પછી, યુક્રેનમાં સૌથી મોટો નરસંહાર ઝપોરિઝિયા ક્ષેત્રમાં થયો હતો, જ્યાં રશિયન હુમલામાં ૧૧૮૦ યુક્રેનિયન સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. કુપિયનસ્કમાં પણ રશિયાએ જબરદસ્ત હુમલો કર્યો, જેમાં યુક્રેનની સેનાના ૬૬૫ સૈનિકો માર્યા ગયા. આ સિવાય ખેરસનમાં પણ રશિયાના બોમ્બ બ્લાસ્ટ ચાલુ હતા, જેના કારણે છેલ્લા ૭ દિવસમાં ખેરસન ક્ષેત્રમાં ૨૧૫ યુક્રેનિયન સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. યુક્રેનને ક્રાસ્નોલિમાન્સ્કમાં પણ મોટો ફટકો પડ્યો, જ્યાં રશિયન સેનાએ ૭ દિવસમાં યુક્રેનના ૩૪૦ સૈનિકો પર હુમલો કરીને માર્યા છે. યુક્રેનના આ વિસ્તારોમાં રશિયાએ ગાઈડેડ બોમ્બથી હુમલો કર્યો તો ક્યાંક રશિયન ફાઈટર જેટ્સે મિસાઈલો દ્વારા તબાહી મચાવી. બીજી તરફ ડોનેત્સ્કમાં રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ઓલઆઉટ વોર ચાલી રહ્યું હતું, જેમાં રશિયાની ટેન્ક-આર્ટિલરી અને રોકેટ લોન્ચર્સે વિસ્ફોટક ફાયરિંગ કર્યું હતું. છેલ્લા ૭ દિવસમાં જ્યાં હજારો યુક્રેનિયન સૈનિકો માર્યા ગયા હતા, તે સાથે સેંકડો યુક્રેનિયન સંરક્ષણ હથિયારો પણ નાશ પામ્યા હતા. પશ્ચિમી દેશો દ્વારા યુક્રેનને જે હથિયારો આપવામાં આવ્યા હતા તે પણ રશિયન બ્રિગેડ દ્વારા નષ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા.
છેલ્લા ૭ દિવસની સ્થિતિ વિષે જણાવીએ તો, રશિયન સંરક્ષણ હુમલામાં ૨૬ યુક્રેનિયન ફાઇટર જેટ નાશ પામ્યા હતા. તે જ સમયે, રશિયાએ યુક્રેનની ૨૫ લેપર્ડ-૨ ટેન્કને પણ નષ્ટ કરી હતી અને તેના સિવાય લગભગ ૫૦૦૦ અન્ય હથિયારોનો પણ નાશ કરી દીધો છે. જ્યારે રશિયાએ જેપોરિઝિયા વિસ્તારમાં યુક્રેનના એમઆઈ ૮ને તોડી પાડ્યું હતું, તો રશિયાએ પણ યુક્રેનના બે સુખોઈ-૨૫ ફાઈટર જેટને એન્ટી એરક્રાફ્ટ મિસાઈલોથી તોડી પાડ્યા હતા. એટલે કે હવે સ્થિતિ એવી બની ગઈ છે કે પશ્ચિમી દેશો પાસેથી મળેલા શસ્ત્રો છતાં યુક્રેન યુદ્ધમાં વર્ચસ્વ જમાવવાને બદલે બેકફૂટ પર હોય તેવું લાગી રહ્યું છે, પરંતુ નાટો અને યુરોપિયન દેશોને આનો માર સહન કરવો પડ્યો છે. જેમના શસ્ત્રોનો રશિયા આંખના પલકારામાં નાશ કરી રહ્યું છે. છેલ્લા ૫૫૦ દિવસથી યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે, જેમાં યુક્રેનને અત્યાર સુધી ઘણું નુકસાન થયું છે. યુદ્ધમાં યુક્રેનને ઘણું નુકસાન થયું.. જેમાં યુક્રેનના લગભગ ૪૬૬ ફાઈટર પ્લેન નાશ પામ્યા છે, ૨૪૭ હેલિકોપ્ટર પણ નાશ પામ્યા છે, રશિયન સેનાએ યુક્રેનના ૬,૧૫૨ ડ્રોનને પણ તોડી પાડ્યા છે, લગભગ ૪૩૩ એન્ટી એરક્રાફ્ટ મિસાઈલોને પણ નષ્ટ કરવામાં આવી છે, યુક્રેનની ૧૧૫૨૭ ટેન્ક નાશ પામી છે અને રશિયા દ્વારા ૧૪૧૯ આર્ટિલરીનો પણ નાશ કરવામાં આવ્યો છે.
હવે યુક્રેનની આશા માત્ર હ્લ-૧૬ પર જ ટકી છે, જેની ડિલિવરી હાલમાં થોડા મહિના દૂર છે. આવી સ્થિતિમાં યુક્રેનની આગામી યોજના શિયાળા સુધી યુદ્ધને ખેંચવાની છે. જેથી પશ્ચિમી દેશોમાંથી એફ-૧૬નું કન્સાઈનમેન્ટ કિવ પહોંચે અને તરત જ યુક્રેન આ સ્કાય ફાઈટર વડે રશિયા પર હુમલો કરે. જાે કે, યુક્રેનની આશાઓ પણ જાેખમમાં છે, કારણ કે યુક્રેનને હ્લ-૧૬ ફાઈટર જેટની ડિલિવરી પહેલા એક ટ્રેનિંગ સેશનમાંથી પસાર થવું પડશે, જેમાં યુક્રેનિયન એરફોર્સના પાઈલટ્સને તાલીમ આપવામાં આવશે. આ તાલીમ સત્રમાં પણ ઘણા મહિનાઓ લાગી શકે છે. અમેરિકા સહિત ૩ દેશો યુક્રેનને હ્લ-૧૬ ફાઈટર જેટ આપશે. પણ સવાલ એ છે કે હ્લ-૧૬ની ટ્રેનિંગ ક્યાં થશે?.. જે આમ તો અમેરિકા તરફથી હ્લ-૧૬ની ટ્રેનિંગ બુલ્ગેરિયામાં ચાલુ છે, ડેનમાર્કથી આવનાર એફ-૧૬ ડેનમાર્કમાં જ કરવામાં આવશે અને ડચ હ્લ-૧૬ તાલીમ રોમાનિયામાં થવાની સંભાવના છે. આવી સ્થિતિમાં, જાે તાલીમમાં વધુ સમય લાગે છે, તો યુદ્ધનો માર્ગ પલટાઈ શકે છે. એટલે કે, યુક્રેન શિયાળા સુધીમાં યુદ્ધને નિર્ણાયક તબક્કામાં લઈ જવાની તૈયારી કરી રહ્યું હોવા છતાં, એવું ન થવું જાેઈએ કે હ્લ-૧૬ મોડું આવે. બીજી તરફ રશિયા એક તરફ વિનાશક હુમલા કરી રહ્યું છે. તો બીજી તરફ પોતાની ડિફેન્સ લાઈનને મજબૂત કરીને આગળ વધવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે.
