રોઇટર્સ દ્વારા જાેવામાં આવેલા પ્રયાસો અને આયોજન દસ્તાવેજાેથી વાકેફ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, વેનેઝુએલા દાયકાઓ જૂના રશિયન બનાવટના સાધનો સહિત શસ્ત્રો તૈનાત કરી રહ્યું છે અને યુ.એસ. હવાઈ અથવા જમીન હુમલાની સ્થિતિમાં ગેરિલા શૈલીનો પ્રતિકાર કરવાની અથવા અરાજકતા ફેલાવવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે.
આ અભિગમ દક્ષિણ અમેરિકન દેશની કર્મચારીઓ અને સાધનોની અછતનો મૌન સ્વીકાર છે.
કેરેબિયનમાં કથિત ડ્રગ-ટ્રાફિકિંગ જહાજાે પર અનેક હુમલાઓ અને પ્રદેશમાં મોટા પ્રમાણમાં યુએસ લશ્કરી સંકલન બાદ યુ.એસ. રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે વેનેઝુએલામાં ભૂમિ કાર્યવાહીની શક્યતા સૂચવી છે, અને કહ્યું છે કે “જમીન આગળની કાર્યવાહી કરશે”. તેમણે પાછળથી વેનેઝુએલાની અંદર હુમલાઓ પર વિચારણા કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
૨૦૧૩ થી સત્તામાં રહેલા વેનેઝુએલાના રાષ્ટ્રપતિ નિકોલસ માદુરો કહે છે કે ટ્રમ્પ તેમને પદભ્રષ્ટ કરવા માંગે છે અને વેનેઝુએલાના નાગરિકો અને સૈન્ય આવા કોઈપણ પ્રયાસનો પ્રતિકાર કરશે.
વેનેઝુએલાની લશ્કરી ક્ષમતાઓથી પરિચિત છ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે યુ.એસ. લશ્કર વેનેઝુએલાને ઓછું મહત્વ આપે છે, જે તાલીમના અભાવ, ઓછા વેતન અને બગડતા સાધનોને કારણે કમજાેર છે.
રાજ્ય સુરક્ષા દળોના જ્ઞાન ધરાવતા બે સૂત્રોએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે સરકારી પુરવઠો ઓછો હોવાથી કેટલાક યુનિટ કમાન્ડરોને સ્થાનિક ખાદ્ય ઉત્પાદકો સાથે તેમના સૈનિકોને ખોરાક આપવા માટે વાટાઘાટો કરવાની ફરજ પડી છે.
આ વાસ્તવિકતાને કારણે માદુરોની સરકાર બે સંભવિત વ્યૂહરચના પર દાવ લગાવી રહી છે – જેમાં ઉચ્ચ કક્ષાના અધિકારીઓ દ્વારા જાહેરમાં ઉલ્લેખિત ગેરિલા-શૈલીનો પ્રતિભાવ, જાેકે વિગતો વિના, અને બીજાે જેનો અધિકારીઓએ સ્વીકાર કર્યો નથી.
શેરીઓ પર અરાજકતા બનાવવી
ગુરિલા-શૈલીના સંરક્ષણ, જેને સરકારે “લાંબા સમય સુધી પ્રતિકાર” તરીકે ઓળખાવ્યો છે અને રાજ્ય ટેલિવિઝન પર પ્રસારણોમાં ઉલ્લેખ કર્યો છે, તેમાં ૨૮૦ થી વધુ સ્થળોએ નાના લશ્કરી એકમોનો સમાવેશ થશે જે તોડફોડ અને અન્ય ગેરિલા યુક્તિઓ કરશે, સૂત્રો અને રોઇટર્સ દ્વારા જાેવામાં આવેલી યુક્તિ માટે ઘણા વર્ષો જૂના આયોજન દસ્તાવેજાે અનુસાર.
“અરાજકતા” નામની બીજી વ્યૂહરચના, ગુપ્તચર સેવાઓ અને સશસ્ત્ર શાસક-પક્ષના સમર્થકોનો ઉપયોગ રાજધાની કારાકાસની શેરીઓમાં અવ્યવસ્થા પેદા કરવા અને વેનેઝુએલાને વિદેશી દળો માટે અશાસનીય બનાવવા માટે કરશે, સંરક્ષણ પ્રયાસોના જ્ઞાન ધરાવતા એક સ્ત્રોત અને વિરોધ પક્ષની નજીકના બીજા સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું.
યુએસ હુમલાના કિસ્સામાં સરકાર દરેક યુક્તિઓ ક્યારે લાગુ કરી શકે છે તે સ્પષ્ટ નથી, જે સૂત્રો કહે છે કે પૂરક છે.
કોઈપણ પ્રતિકાર વ્યૂહરચનામાં સફળતાની લાંબી શક્યતાઓ છે, સૂત્રોએ સ્વીકાર્યું.
“આપણે પરંપરાગત યુદ્ધમાં બે કલાક પણ ટકી શકીશું નહીં,” સરકારની નજીકના એક સૂત્રએ જણાવ્યું.
વેનેઝુએલાની અંદર સંરક્ષણ અને સુરક્ષાનું જ્ઞાન ધરાવતા અન્ય એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે સરકારના દાવાઓ વિરુદ્ધ હોવા છતાં, દેશ “સંઘર્ષ માટે તૈયાર અથવા વ્યાવસાયિક” નથી. “આપણે વિશ્વની સૌથી શક્તિશાળી અને સારી રીતે પ્રશિક્ષિત સેનાઓમાંની એકનો સામનો કરવા તૈયાર નથી,” સૂત્રએ જણાવ્યું.
વેનેઝુએલાની સરકાર વતી મીડિયા પૂછપરછનું સંચાલન કરતા સંદેશાવ્યવહાર મંત્રાલયે પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા નથી.
સરકારી અધિકારીઓ જાહેરમાં યુએસ લશ્કરી ધમકીને નકારી રહ્યા છે. “તેઓ વિચારે છે કે બોમ્બ વિસ્ફોટથી તેઓ બધું જ ખતમ કરી દેશે. અહીં આ દેશમાં?” ગૃહ પ્રધાન ડિઓસડાડો કાબેલોએ નવેમ્બરની શરૂઆતમાં રાજ્ય ટેલિવિઝન પર મજાક ઉડાવી હતી, જ્યારે માદુરોએ વારંવાર “વતનના સૈનિકો” ને સ્વતંત્રતા નાયક સિમોન બોલિવરના વારસદાર તરીકે પ્રશંસા કરી છે.
માદુરોએ તેમના પુરોગામી હ્યુગો ચાવેઝની વ્યૂહરચનાનું પાલન કરીને મજબૂત લશ્કરી વફાદારીનો આનંદ માણ્યો છે, જેમણે વફાદારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે અધિકારીઓને મંત્રીઓ અથવા રાજ્ય સંચાલિત કંપનીઓના વડા તરીકે સરકારી ભૂમિકાઓમાં મૂક્યા હતા.
લશ્કરી નેતૃત્વએ ૨૦૨૪ ની ચૂંટણીમાં માદુરોની જીતને સમર્થન આપ્યું હતું, ઘણા આંતરરાષ્ટ્રીય નિરીક્ષકો દ્વારા સમર્થિત પુરાવા હોવા છતાં, વિરોધ પક્ષના ઉમેદવારે જાેરદાર જીત મેળવી હતી.
જાેકે, વેનેઝુએલાના સૈનિકોને નબળી કાર્યકારી પરિસ્થિતિઓનો સામનો કરવો પડે છે અને હુમલાની સ્થિતિમાં પલટન થઈ શકે છે, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.
વેનેઝુએલાના ટીચર્સ ફેડરેશનના સેન્ટર ફોર ડોક્યુમેન્ટેશન એન્ડ સોશિયલ એનાલિસિસના એપ્રિલના ડેટા અનુસાર, રેન્ક-એન્ડ-ફાઇલ સૈનિકો સ્થાનિક ચલણમાં દર મહિને આશરે ઇં૧૦૦ કમાય છે – જે મૂળભૂત ખોરાકની ટોપલીના અંદાજિત ઇં૫૦૦ માસિક ખર્ચ કરતાં ઘણી ઓછી છે.
તાજેતરના વર્ષોમાં, તેમનો પ્રાથમિક અનુભવ શેરી વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન નિ:શસ્ત્ર નાગરિકોનો સામનો કરવાનો રહ્યો છે, વિપક્ષના નજીકના સૂત્રએ જણાવ્યું હતું.
માદુરોએ કહ્યું છે કે વેનેઝુએલાના રક્ષણ માટે લશ્કરમાં ૮ મિલિયન નાગરિકો તાલીમ લઈ રહ્યા છે, અને કેટલાક નાગરિકોએ તાજેતરના મહિનાઓમાં રોઇટર્સને જણાવ્યું છે કે તેઓ વિદેશી દળો સામે તેમના વતનનું રક્ષણ કરવા માટે મરવા માટે તૈયાર અને તૈયાર છે.
પરંતુ સંરક્ષણ અને સુરક્ષા જ્ઞાન ધરાવતા એક સૂત્રએ અંદાજ લગાવ્યો હતો કે અરાજકતાના સંજાેગોમાં, ફક્ત ૫,૦૦૦ થી ૭,૦૦૦ લોકો ભાગ લેશે, જેમાં ગુપ્તચર કર્મચારીઓ, સશસ્ત્ર શાસક પક્ષના સમર્થકો અને લશ્કરી સભ્યોનો સમાવેશ થશે.
દરમિયાન, સરકાર તેના ગેરિલા-શૈલીના “પ્રતિકાર યુદ્ધ” માટે આર્મી અને નેશનલ ગાર્ડના લગભગ ૬૦,૦૦૦ સભ્યોને તૈનાત કરશે, તેમ સૂત્રએ જણાવ્યું હતું.
સૂત્રોએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે લશ્કરના સાધનો – જેમાંથી મોટાભાગે રશિયન બનાવટના અને દાયકાઓ જૂના છે – તેનો અભાવ છે.
વેનેઝુએલાએ ૨૦૦૦ ના દાયકામાં રશિયન કંપની પાસેથી લગભગ ૨૦ સુખોઈ ફાઇટર જેટ ખરીદ્યા હતા, પરંતુ “યુએસ બી-૨ ની બાજુમાં, તે કંઈ નથી,” સંરક્ષણ અને સુરક્ષા જ્ઞાન ધરાવતા સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે, વેનેઝુએલાના રશિયન બનાવટના હેલિકોપ્ટર, ટેન્ક અને ખભાથી ચલાવાતી મિસાઇલો જે ઓછી ઉડતી વિમાનોને નષ્ટ કરી શકે છે તે પણ જૂના થઈ ગયા છે.
રશિયાના વિદેશ મંત્રાલયે ગયા અઠવાડિયે કહ્યું હતું કે તે વેનેઝુએલાની સહાય માટેની વિનંતીઓનો જવાબ આપવા માટે તૈયાર છે, જ્યારે તણાવમાં વધારો થવાનો વિરોધ કરે છે. માદુરોએ મોસ્કોને સુખોઈ જેટના સમારકામ, રડાર સિસ્ટમમાં અપગ્રેડ અને મિસાઇલ સિસ્ટમની ડિલિવરી માટે અપીલ કરી છે.
એક સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે વેનેઝુએલાના ૫,૦૦૦ રશિયન બનાવટના ઇગ્લા મિસાઇલો પહેલેથી જ તૈનાત કરવામાં આવી છે, અને લશ્કરી આદેશો છે કે, “ગ્રિંગો તરફથી પ્રથમ હિટ મળતાં, બધા એકમો વિખેરાઈ જાય અથવા તેમના શસ્ત્રો સાથે પાછા પડવા અથવા વિવિધ સ્થળોએ છુપાઈ જવા જાેઈએ.”
“વિશ્વની કોઈપણ લશ્કરી દળ ઇગ્લા-એસની શક્તિ જાણે છે, અને વેનેઝુએલા પાસે તેમાંથી ઓછામાં ઓછા ૫,૦૦૦ છે,” માદુરોએ તાજેતરના રાજ્ય ટેલિવિઝન પ્રસારણ દરમિયાન કહ્યું.
તેમણે ઉમેર્યું કે પોર્ટેબલ મિસાઇલો અને તેમના સંચાલકોને “છેલ્લા પર્વત, છેલ્લા શહેર અને પ્રદેશના છેલ્લા શહેરમાં” તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે.
૨૦૧૨ અને ૨૦૨૨ ની વચ્ચેના અને રોઇટર્સ દ્વારા જાેવામાં આવેલા એક ડઝનથી વધુ લશ્કરી તાલીમ અને આયોજન દસ્તાવેજાે “સામ્રાજ્યવાદી આક્રમણો” સામે લડાઈ માટે આયોજન પર લાંબા ગાળાના ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૯ ના એક, પ્લાટૂનોએ મશીનગન, ગ્રેનેડ લોન્ચર અને અન્ય સાધનો કેવી રીતે ગોઠવવા જાેઈએ તેની વિગતો આપે છે. તે છદ્ભ-૧૦૩ એસોલ્ટ રાઇફલની લાક્ષણિકતાઓ સમજાવે છે અને જાે તેઓ આગળ વધી રહ્યા હોય તો એકલા લડવૈયાઓ હોકાયંત્ર, સૂર્ય અને તારાઓનો પણ ઉપયોગ કેવી રીતે કરી શકે છે તે સમજાવે છે.
વેનેઝુએલાના વિપક્ષી જૂથો, એનજીઓ, વોશિંગ્ટન અને કેટલીક લેટિન અમેરિકન સરકારોએ માદુરોના વહીવટ અને વેનેઝુએલાના સૈન્ય પર ડ્રગ હેરફેર સાથે જાેડાણનો આરોપ લગાવ્યો છે, ખાસ કરીને દેશના પશ્ચિમમાં, જ્યાં નેશનલ લિબરેશન આર્મી જેવા કોલમ્બિયન ગેરિલા જૂથો કાર્યરત છે અને કોકા, કોકા, કોકાનું મુખ્ય ઘટક છે, તેનું વ્યાપકપણે વાવેતર થાય છે.
સરકારે સતત આવા જાેડાણોને નકારી કાઢ્યા છે અને કહ્યું છે કે તે કોલમ્બિયન ડ્રગ હેરફેર કરનારાઓ સામે લડે છે.
પરંતુ માદુરો રાજ્ય ટેલિવિઝન પર તેમના દેખાવ દ્વારા આક્રમણના જાેખમો વિશે સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે, જ્યાં તેઓ નિયમિતપણે લશ્કરી સાધનો બતાવે છે, સંરક્ષણ અને સુરક્ષા વિશ્લેષક આન્દ્રે સેર્બિન પોન્ટે જણાવ્યું હતું.
“મૂળભૂત સંદેશ વાસ્તવિક લશ્કરી ક્ષમતા નથી પરંતુ અરાજકતા દ્વારા અવરોધ છે: આ સાધનો સશસ્ત્ર જૂથો, ગેરિલા, અર્ધલશ્કરી દળો અથવા પુનર્ગઠિત ભૂતપૂર્વ લશ્કરી કર્મચારીઓના હાથમાં જઈ શકે છે તે ખતરો, સંભવિત સંક્રમણ દરમિયાન હિંસા અને અસ્થિરતાને વધુ ખરાબ કરી શકે છે,” સેર્બિને જણાવ્યું.