નાણામંત્રી ર્નિમલા સીતારમણ ૧ ફેબ્રુઆરીએ કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે

નવીદિલ્હી
હવે જ્યારે ૧ ફેબ્રુઆરીએ બજેટ રજૂ થશે ત્યારે સરકાર પોષણક્ષમ દરે લોન, ખેતી માટે નવી ટેક્નોલોજીને પ્રોત્સાહન, કૃષિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસ, પાક વૈવિધ્યકરણ માટે પ્રોત્સાહનો, યુરિયા પર ઓછી ર્નિભરતા અને કૃષિ ક્ષેત્રનો વિકાસ જેવા પદ્ધતિસરના મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. ઈન્ડિયા ઈન્ફોલાઈનના એક રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ બજેટમાં નાના ખેડૂતો માટે લોનની સુવિધા સુધારવા પર ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. ભારતમાં નાના ખેડૂતોની સંખ્યા સૌથી વધુ છે અને જાે તેમને સમયસર લોન સરળતાથી મળી જાય તો પરિસ્થિતિ સુધરશે. તે જ સમયે, પાક વીમો ખેડૂતને અનુકૂળ હોવો જાેઈએ અને તેમાં વિગતવાર ધ્યાન આપવું જાેઈએ. તો રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, કૃષિ ક્ષેત્રને નવી ટેકનોલોજીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાની સમયની જરૂરિયાત છે. ડ્રીપ અને લિફ્ટ ઈરીગેશન જેવી તકનીકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને બિનપિયત વિસ્તારમાં મોટો ફેરફાર લાવી શકાય છે. આ ટેક્નોલોજીઓને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સરકાર ટેક્સમાં છૂટ, ઓછા વ્યાજની લોન અને પ્રોત્સાહનો આપવાનું વિચારી શકે છે.નાણામંત્રી ર્નિમલા સીતારમણ ૧ ફેબ્રુઆરીએ કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે. આ બજેટથી કૃષિ ક્ષેત્ર અને ખેડૂતોને ઘણી આશાઓ છે. વડાપ્રધાને ૨૦૧૫માં કહ્યું હતું કે અમારી સરકાર ૨૦૨૨ સુધીમાં ખેડૂતોની આવક બમણી કરવા માટે કામ કરશે. આ વર્ષ ૨૦૨૨નું વર્ષ છે અને ખેડૂતોની અપેક્ષા છે કે સરકાર કેટલાક એવા ર્નિણયો લે જેની સીધી અસર ખેડૂતોની આવક પર પડે. ખેડૂતોની અપેક્ષા પણ વધી છે કારણ કે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ દર વર્ષે વધી રહ્યા છે અને સરકારે ત્રણ કૃષિ કાયદાઓ પાછા ખેંચી લીધા છે. ભારત હજુ પણ ખાદ્યતેલની આયાત પર ર્નિભર છે. ખાદ્ય તેલની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે સરકારને દર વર્ષે ૧૦ બિલિયન ડૉલર ખર્ચવા પડે છે. આ બજેટમાં સરકારે તેલીબિયાંના ઉત્પાદન પર વિશેષ ધ્યાન આપવાનો પ્રયાસ કરવો જાેઈએ જેથી કરીને આયાત પરની ર્નિભરતા દૂર થાય. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે ભારત ૧૯૯૦માં ખાદ્ય તેલમાં આર્ત્મનિભર બન્યું હતું, પરંતુ બાદમાં સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ હતી. નીતિઓ દ્વારા, સરકારે આ ક્ષેત્રમાં વ્યાપક ફેરફારો કરવા જાેઈએ. તાજેતરના વર્ષોમાં ઓર્ગેનિક ખેતી તરફ ખેડૂતોનું વલણ વધ્યું છે. કેટલાક રાજ્યોમાં સરકારો પાક વૈવિધ્યકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે. આ બજેટમાં નાણામંત્રીએ જૈવિક ખેતી અને પાક વૈવિધ્યકરણ માટે પ્રોત્સાહક યોજના શરૂ કરવી જાેઈએ. જાે ખેડૂતો બાજરી જેવા પોષણથી ભરપૂર પાકની ખેતી કરે છે, તો તે ભારતને પેરિસ કરાર હેઠળ નિર્ધારિત લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવામાં પણ મદદ કરશે. આપણા દેશના ખેડૂતો ખાતરની બાબતમાં યુરિયા પર સૌથી વધુ ર્નિભર છે. પોટાશ અને ફોસ્ફેટિક ખાતરોના ભાવ કરતાં યુરિયાનો દર ઓછો છે. આ જ કારણ છે કે તેનો સૌથી વધુ ઉપયોગ થાય છે, પરંતુ યુરિયાના કારણે જમીન અને ફળદ્રુપતા પર ખરાબ અસર પડી રહી છે. જાે સરકાર યુરિયા પરની ર્નિભરતા ઘટાડવા માટે પગલાં ભરે તો આવનારા સમય માટે તે ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.વાવણી પહેલા અને લણણી પછીની માળખાકીય સ્થિતિ સારી નથી. જાે સરકાર મોબાઈલ સોઈલ ટેસ્ટીંગ લેબ, કોલ્ડ સ્ટોરેજ, ટ્રાન્સપોર્ટેશન અને વેરહાઉસીંગ માટે બજેટમાં ખાસ જાેગવાઈ કરે તો ખેડૂતોને સીધો લાભ મળશે.