તાઈવાનની આસપાસ લશ્કરી કવાયત કરીને ચીન શું ઈચ્છે છે?

તાઇપે
તાઈવાનની આસપાસ ચીનની અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી સૈન્ય કવાયત પાછળનો વાસ્તવિક હેતુ સ્વ-શાસિત ટાપુને કબજે કરવા માટે યુદ્ધ થાય ત્યારે સ્વ-શાસિત ટાપુને સંપૂર્ણપણે ઘેરી લેવાનો છે. નિષ્ણાતોએ આ માહિતી એએફપીને આપી હતી. આ સાથે તેણે એ પણ જણાવ્યું કે, ચીનની સેના આ કવાયતને લઈને ખૂબ જ ઉત્સાહિત છે. વાસ્તવમાં, યુએસ હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવની સ્પીકર નેન્સી પેલોસીની તાઈવાનની મુલાકાતથી ચીન ગુસ્સે છે અને તેના જવાબમાં તે તાઈવાનની આસપાસ ‘અભૂતપૂર્વ સ્કેલ’ પર સૈન્ય અભ્યાસ કરી રહ્યું છે. પેલોસી છેલ્લા ૨૫ વર્ષમાં તાઈવાનની મુલાકાત લેનાર ટોચના યુએસ અધિકારી છે. ચીન તાઈવાનને પોતાનો વિસ્તાર હોવાનો દાવો કરે છે અને વિદેશી સરકારો સાથેના તેના સંબંધોનો વિરોધ કરે છે. કવાયતનો હેતુ તાઇવાનની નાકાબંધીની યોજના બનાવવાનો અને ફાઇટર જેટ, હેલિકોપ્ટર અને યુદ્ધ જહાજાેને એકત્ર કરીને ‘સમુદ્રમાં ટાર્ગેટ લક્ષ્યો પર હુમલો’ કરવાનો અભ્યાસ કરવાનો છે. આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે ચીની કસરતો તાઇવાનની આટલી નજીક આવી છે. બેઇજિંગની કવાયત તાઇવાનના પૂર્વ ભાગમાં પણ અભૂતપૂર્વ છે, જે ટાપુના લશ્કરી દળોને પુરવઠા માટે વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ વિસ્તાર છે. એટલું જ નહીં, આ તે ભાગ છે જ્યાંથી અમેરિકા યુદ્ધની સ્થિતિમાં તાઈવાનને સૈન્ય સહાય મોકલી શકે છે. ચાઇના તાઇવાનને તેના ક્ષેત્રના ભાગ તરીકે જુએ છે અને જાે જરૂર પડે તો બળપૂર્વક પણ તેને મુખ્ય ભૂમી સાથે જાેડવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. ‘નાકાબંધી યોજના’ લાંબા સમયથી તાઈવાન પર પ્રયાસ કરવા અને જીતવા માટે ચીનની મનપસંદ વ્યૂહરચનાઓમાંની એક હોવાનું અનુમાન કરવામાં આવે છે, અને આ સપ્તાહની કવાયતે બતાવ્યું છે કે ટાપુને કેવી રીતે નિયંત્રિત કરવું. આવી ઘેરાબંધીનો હેતુ વ્યાવસાયિક અથવા લશ્કરી જહાજાે અને વિમાનોના કોઈપણ પ્રવેશ અથવા બહાર નીકળવાના માર્ગને સંપૂર્ણપણે અવરોધિત કરવાનો છે. સાથે આ પ્રદેશમાં તૈનાત યુએસ દળોને ટાપુ પર પ્રવેશ આપવાનો પણ ઇનકાર કરશે. એક સ્વતંત્ર ચીની સૈન્ય વિવેચક, સોંગ ઝોંગપિંગે એએફપીને કહ્યું, “દેખીતી રીતે ચીની સૈન્ય પાસે આવી નાકાબંધી લાદવાની તમામ ક્ષમતાઓ છે.” તાઈવાનના લડાયક જેટ ન તો ટેક ઓફ કરી શકે છે અને ન તો તેમના જહાજાે તેમના બંદરો છોડીને ક્યાંય જઈ શકે છે. લશ્કરી કવાયત એ તાજેતરમાં સક્રિય થયેલ પી.એલ.આઈના પૂર્વીય થિયેટર માટે ૨૦૧૬ માં ચીની સૈન્ય કામગીરી માટે બનાવવામાં આવેલ અને જે દેશના સમગ્ર પૂર્વીય દરિયાઈ અવકાશની દેખરેખ રાખે છે તે માટે એક મહત્વપૂર્ણ પરીક્ષણ પણ છે – અને તેથી તાઈવાન પણ તેની શ્રેણીમાં આવે છે. ઓસ્ટ્રેલિયન નેશનલ યુનિવર્સિટીના આંતરરાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના પ્રોફેસર જ્હોન બ્લેકલેન્ડે એએફપીને જણાવ્યું હતું કે ચીને અત્યાર સુધી જે કર્યું છે તે તેની “મજબૂત ક્ષમતાઓ” દર્શાવે છે. તેમણે કહ્યું, “ચીની સેનાને કોઈ પણ રીતે ઓછી બિનઅનુભવી, નબળી રીતે બરતરફ કરી શકાય નહીં. તેઓ સ્પષ્ટપણે તેમની જમીન અને સમુદ્રને એકસાથે સંકલન કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. તેમની પાસે મિસાઈલ પ્રણાલીઓ તૈનાત કરવાની ક્ષમતા છે અને તે અસરકારક રીતે કામ કરે છે. ચીને કહ્યું કે છેલ્લા બે-ત્રણ દિવસમાં ૧૦૦થી વધુ ફાઈટર જેટ અને ૧૦ યુદ્ધ જહાજાેએ તાઈવાનની આસપાસ મોટા પાયે સૈન્ય અભ્યાસમાં ભાગ લીધો છે. ચીનની સત્તાવાર ઝિન્હુઆ ન્યૂઝ એજન્સીના જણાવ્યા અનુસાર, તાઈવાનના દરિયાકાંઠે છ વિસ્તારોમાં ચલાવવામાં આવી રહેલા સંયુક્ત અવરોધ અભિયાનમાં લડાકુ વિમાન, બોમ્બર્સ, વિનાશક યુદ્ધ જહાજાેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. ચાઈનીઝ આર્મીના ઈસ્ટર્ન થિયેટર કમાન્ડે કેટલીક મિસાઈલોના નવા વર્ઝન પણ છોડ્યા હતા. સૈન્ય અધિકારીઓએ દાવો કર્યો હતો કે, મિસાઇલોએ “સંપૂર્ણ ચોકસાઈ” સાથે તાઇવાન સ્ટ્રેટ ક્ષેત્રમાં અજાણ્યા લક્ષ્યોને ટાર્ગેટ હતા. તેમાં તાઈવાનના ઉપરથી પેસિફિકમાં છોડવામાં આવેલી મિસાઈલોનો પણ સમાવેશ થાય છે.