નવીદિલ્હી
પરિવર્તન એ પ્રકૃતિનો સ્વભાવ છે. ક્યારેક પરિવર્તન સારું હોય છે અને ક્યારેક તે ખરાબ હોય છે, આજ કાલ પાકિસ્તાનમાં કંઇ આવું જ થઇ રહ્યું છે. ધર્મના નામથી ચાલતા આ દેશ માટે સેના જ સર્વેસર્વા છે.પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણી તો થાય છે, પણ સત્તા તો સેનાની જ રહે છે. આના સેંકડો ઉદાહરણ છે. જનરલ ઝિયા-ઉલ-હકનું શાસન યાદ રાખવું જાેઈએ. પૂર્વ વડાપ્રધાન ઝુલ્ફીકાર અલી ભુટ્ટોને રાતોરાત ફાંસીના માંચડે ચઢાવી દેવામાં આવ્યા હતા. પરિવારના સભ્યોને કબર પર બે મુઠ્ઠી માટી પણ નાખવાની મંજૂરી નહોતી. પરંતુ સમય બદલાતો જણાય છે. આવું પહેલીવાર થઈ રહ્યું છે જ્યારે જનતા ખુદ પોતાની સેનાની વિરુદ્ધ થઈ રહી છે. શકિતશાળી બંદૂકો, સૈન્ય કરતાં કોઈ બળવાન નથી. દેશ તેના લોકોના કારણે મજબૂત બને છે. ઇમરાન ખાનના સત્તામાં ઉદય પાછળ સેનાનો હાથ હતો. પરંતુ ઈમરાને સેનાની વાત સાંભળવાનું બંધ કરી દીધું. અહીંથી બંને વચ્ચે એક રેખા દોરવામાં આવી અને આ રેખા એટલી વધી ગઈ કે બાજવા અને ઈમરાન બંનેને પોતાની ગાદી ગુમાવવી પડી. હજુ પણ પાકિસ્તાન રાજકીય મૂંઝવણમાં અટવાયેલું છે. સરકાર, આર્મી, આઈએસઆઈ બધા ઈમરાનની પાછળ છે. કાદરી ટ્રસ્ટ કેસમાં તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ તેના સિવાય આર્મી એક્ટ, દેશદ્રોહ, ઇશ્વરનિંદા હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યા છે. ૯ મે પછી પાકિસ્તાનમાં જે કંઈ થયું, તે માત્ર હિંસક વિરોધ હતો કે પરિવર્તન તે નક્કિ નથી કરી શકાતું. ૧૯૭૧ની બાંગ્લાદેશની આઝાદી, લશ્કરી બળવા, બેનઝીર ભુટ્ટોની હત્યા, પાક સેનાનો અત્યાચાર સતત વધી રહ્યો હતો. પરંતુ જનતાએ ક્યારેય તેની સામે અવાજ ઉઠાવવાની હિંમત કરી નથી. આવું પહેલીવાર બન્યું જ્યારે કોઈ સરકાર (ઈમરાન ખાન સરકાર) સેનાની વિરુદ્ધ હતી. અને હવે પરિવર્તનની લહેર દેખાઈ રહી છે. અવામ સેના છોડી રહ્યા છે. પાકિસ્તાનના લોકો દાયકાઓથી ચાલતા રિવાજને બદલવાનો મૂડ બનાવી રહ્યા હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. પણ આમ અચાનક કેમ? આ પ્રશ્ન વાજબી નથી, કારણ કે આવા ફેરફારો એક દિવસમાં, એક મહિનામાં કે એક વર્ષમાં થતા નથી. આ ચિનગારી દાયકાઓ સુધી બળે છે અને પછી એક દિવસ આ ચિનગારી આગમાં ફેરવાઈ જાય છે. પાંચ કારણો સમજાવે છે કે શા માટે જનતા સેનાથી નારાજ છે.