નવીદિલ્હી
ભારત અને ચીન વચ્ચે કમાન્ડર સ્તરની વાટાઘાટોના ૧૯મા રાઉન્ડ બાદ બંને દેશોએ સંયુક્ત નિવેદન બહાર પાડ્યું છે. પોતાના નિવેદનમાં બંને દેશોએ કહ્યું છે કે ભારતીય ક્ષેત્રમાં ચુશુલ પોઈન્ટ પર ૧૩-૧૪ ઓગસ્ટના રોજ યોજાયેલી વાતચીત સકારાત્મક વાતાવરણમાં થઈ હતી. બંને પક્ષો તરફથી વિવિધ મુદ્દાઓ પર ખુલ્લે આમ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. બંને દેશોના રાજકીય નેતૃત્વની માર્ગદર્શિકામાંએ ર્નિણય લેવામાં આવ્યો છે કે લદ્દાખ ક્ષેત્રમાં જે જગ્યાઓ પર હજુ પણ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે તેને ઉકેલવા માટે વધુ વાતચીત ચાલુ રાખવામાં આવે. બંને દેશોએ સરહદ વિવાદના ઉકેલ માટે સૈન્ય અને રાજદ્વારી સ્તરે સતત પ્રયાસો ચાલુ રાખવાનો ર્નિણય કર્યો છે. કમાન્ડર સ્તરની બે દિવસની વાતચીત બાદ ર્નિણય લેવામાં આવ્યો છે કે ભારત-ચીન સરહદે શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવામાં આવશે. મે ૨૦૨૦માં ગલવાનની ઘટના બાદથી, બંને સેનાઓ વચ્ચે કમાન્ડર સ્તરની વાતચીતના ૧૯ રાઉન્ડ થયા છે. છેલ્લી બેઠક ચાર મહિના પહેલા થઈ હતી. બંને દેશોમાં તણાવ ઓછો કરવા માટે, સૈન્ય સ્તરની વાતચીત સિવાય, ઉસ્ઝ્રઝ્ર રાજદ્વારી સ્તરે પણ બેઠકો યોજે છે. છેલ્લા કેટલાક સપ્તાહમાં બંને દેશોના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અને વિદેશ મંત્રીઓ પણ મળ્યા છે. ભારત અને ચીન વચ્ચે કોર્પ્સ કમાન્ડર સ્તરની છેલ્લી બેઠક ૨૩ એપ્રિલે થઈ હતી. આ ૧૮મા રાઉન્ડની બેઠક દરમિયાન, ભારતે ડેપસાંગ અને ડેમચોક ખાતે ચાલી રહેલા મુદ્દાઓને ઉકેલવાની તાત્કાલિક જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વચ્ચે આગામી દિવસોમાં થનારી બેઠક અંગે અંતિમ ર્નિણય લેવાનો બાકી છે. બંને નેતાઓ આવતા અઠવાડિયે દક્ષિણ આફ્રિકાના જાેહાનિસબર્ગમાં બ્રિક્સ સમિટમાં ભાગ લેવા હાજર રહેશે. આ સિવાય ચીનના રાષ્ટ્રપતિ પણ આવતા મહિને ય્-૨૦ કોન્ફરન્સમાં ભાગ લેવા માટે દિલ્હી આવી રહ્યા છે. કમાન્ડર લેવલની વાતચીતના ૧૯મા રાઉન્ડ બાદ જારી કરાયેલા નિવેદન પરથી એવું લાગી રહ્યું છે કે બંને દેશો હાલ ગરમ વાતાવરણ માટે પ્રયત્નશીલ છે, આવી સ્થિતિમાં મોદી-જિનપિંગની મુલાકાત પણ ટૂંક સમયમાં જાેવા મળી શકે છે. ગાલવાન વેલી, પેંગોંગ ત્સો, ગોગરા (ઁઁ-૧૭છ) અને હોટ સ્પ્રિંગ્સ (ઁઁ-૧૫)માંથી છૂટાછેડાના ચાર રાઉન્ડ છતાં બંને પક્ષો લદ્દાખ થિયેટરમાં ૬૦,૦૦૦ થી વધુ સૈનિકો છે. આ સાથે બંને દેશોએ સરહદ પર અદ્યતન હથિયારો પણ તૈનાત કર્યા છે. દૌલત બેગ ઓલ્ડી સેક્ટરમાં ડેપસાંગ અને ડેમચોક સેક્ટરમાં ચાર્ડિંગ નાલા જંકશન (ઝ્રદ્ગત્ન) ના મુદ્દાઓ હજુ પણ ટેબલ પર છે. ૨૦૨૦માં ગાલવાન ખીણમાં ભારતીય અને ચીની સૈનિકો વચ્ચેની અથડામણ બાદથી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો વણસેલા છે. ભારતીય સેનાએ ચીનને જડબાતોડ જવાબ આપ્યો હતો.
