નવીદિલ્હી
ભારત ચંદ્રની સપાટી પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરનાર દેશોની હરોળમાં જાેડાઈ ગયું છે. બુધવારે, ભારતના ચંદ્રયાન-૩ એ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ ક્ષેત્રમાં સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કરીને ઈતિહાસ રચ્યો હતો, જેની વિશ્વભરમાં ચર્ચા થઈ રહી છે. ભારતના લેન્ડર વિક્રમ ચંદ્રની સપાટી પર ઉતર્યા કે તરત જ વિશ્વભરના અખબારોએ તેને પ્રાધાન્યતા પર પ્રકાશિત કરી અને ભારતના પ્રમાણમાં સસ્તા અવકાશ કાર્યક્રમને લોખંડી ગણાવ્યો. પરંતુ ચીનની સત્તાધારી કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીનું મુખપત્ર ગણાતા અખબાર ગ્લોબલ ટાઈમ્સે આ સમાચાર લાંબા સમય પછી ૨૪ ઓગસ્ટે મોડી સાંજે પ્રકાશિત કર્યા અને ત્યારબાદ ભારતના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમની ચીન સાથે તુલના કરી અને તેની ખામીઓ નીકાળી છે.
ગ્લોબલ ટાઈમ્સે ચીનની ટેક્નોલોજીની ભારત સાથે સરખામણી કરતા કહ્યું કે ચીન વિવિધ પાસાઓમાં ભારત કરતા વધુ આગળ છે. પેપરમાં બેઈજિંગ સ્થિત વરિષ્ઠ અવકાશ નિષ્ણાત પેંગ ઝિહાઓને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે ૨૦૧૦માં ચાંગે ઈ-૨ના પ્રક્ષેપણથી, ચીન ઓર્બિટર અને લેન્ડરને સીધા પૃથ્વી-ચંદ્ર ટ્રાન્સફર ઓર્બિટમાં મોકલવામાં સક્ષમ છે. ભારત પાસે આ ટેક્નોલોજી નથી કારણ કે તેના લોન્ચ વાહનોની ક્ષમતા મર્યાદિત છે. ચીનની ટેકનોલોજી અદ્યતન છે જેના કારણે સમય અને ઈંધણની બચત થાય છે. ચીન જે ઈંધણ વાપરે છે તે ઘણું એડવાન્સ છે.
ચીનના અખબારે ભારતને હલકી કક્ષાનું ચિત્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરતાં એક નિષ્ણાતને ટાંકીને કહ્યું કે, ‘ચીનનું રોવર વિશાળ છે, તેનું વજન ૧૪૦ કિલો છે, જ્યારે ભારતના રોવર પ્રજ્ઞાનનું વજન માત્ર ૨૬ કિલો છે. ભારતનું પ્રજ્ઞાન ચંદ્રની રાત્રિનો સામનો કરી શકતું નથી અને ચંદ્ર પર માત્ર એક દિવસનું જીવનકાળ ધરાવે છે (એક ચંદ્ર દિવસ ૧૪ પૃથ્વી દિવસ બરાબર છે.) તેનાથી વિપરીત, ચીનનું રૂેંે-૨ રોવર ચંદ્રની સપાટી પર લાંબા સમય સુધી કામ કરવાનો રેકોર્ડ ધરાવે છે કારણ કે તે પરમાણુ શક્તિથી સજ્જ છે, જેથી તે લાંબા સમય સુધી કામ કરી શકે. આ સાથે ગ્લોબલ ટાઈમ્સે કહ્યું છે કે ભારત અને ચીનને મ્ઇૈંઝ્રજી અને જીર્ઝ્રં મિકેનિઝમની અંદર અવકાશના ક્ષેત્રમાં સાથે મળીને કામ કરવાની જરૂર છે. ચીનના અખબારે તેના લેખના અંતમાં લખ્યું છે કે ચીનના અવકાશ કાર્યક્રમ સાથે મળીને કામ કરવા ઈચ્છુક કોઈપણ દેશ માટે ચીન તેમનુ દિલ ખોલીને સ્વાગત કરતુ રહ્યુ છે, પરંતુ ભારત સાથે અવકાશ કાર્યક્રમમાં સહયોગના માર્ગમાં ભૌગોલિક રાજકીય અવરોધો છે.
ચંદ્રની સપાટી પર ચંદ્રયાન-૩નું સફળ લેન્ડિંગ વિશ્વભરના અખબારો દ્વારા મુખ્ય રીતે આવરી લેવામાં આવ્યું હતું. સાઉદી અરેબિયા, અમેરિકા, બ્રિટન, પાકિસ્તાન વગેરે દેશોના અખબારોમાં ચંદ્રયાન-૩ના સફળ લેન્ડિંગના અહેવાલો આવ્યા હતા. બ્રિટનના અખબાર ધ ગાર્ડિયને લખ્યું છે કે ઐતિહાસિક ક્ષણમાં, ભારત ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવની નજીક સફળતાપૂર્વક તેનું અવકાશયાન લેન્ડ કરનાર પ્રથમ દેશ બની ગયો છે. આ સફળતા પર ભારતમાં ખુશીનો માહોલ છે. પાકિસ્તાનના જિયો ન્યૂઝે તેના એક અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે ભારતનું ચંદ્રયાન-૩ આખરે ચંદ્ર પર ઉતર્યું છે. સ્પેસટેક ફર્મ સાથે સંકળાયેલ નિષ્ણાત કાર્લા ફિલોટિકોને ટાંકીને જિયો ન્યૂઝે લખ્યું છે કે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરાણ કરીને ભારત ચંદ્ર પર બર્ફીલા પાણીની શોધ કરી શકે છે, જે ચંદ્ર સંબંધિત શોધ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ચાઈનીઝ ગ્લોબલ ટાઈમ્સે ચંદ્રયાન-૨ની નિષ્ફળતા પર શું કહ્યું?.. જે જણાવીએ, વર્ષ ૨૦૧૯ માં, જ્યારે ભારતનું બીજું ખાણ મિશન ચંદ્રયાન-૨ ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરાણ કરતા પહેલા ક્રેશ થયું હતું, ત્યારે ચીનના એક અખબારે એક અહેવાલમાં લખ્યું હતું કે જ્યારે ભારત આવા ચંદ્ર ઉતરાણની નજીક છે, ત્યારે તેની પાસે થોડી ધીરજ રાખવાની જરૂર છે. અખબારે ૯ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૯ના એક અહેવાલમાં લખ્યું છે કે, ‘ભારતના ચંદ્રયાન-૨નું લેન્ડર ચંદ્રની સપાટીથી માત્ર ૨.૧ કિલોમીટર દૂર હતું ત્યારે તેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચેના ૩૮૦,૦૦૦ કિલોમીટરની તુલનામાં, આ અંતર માત્ર એક પગલું હતું. ભારતના મૂન મિશનની આ નિષ્ફળતા અફસોસની વાત છે. માત્ર એક પગલું અને ભારત ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સોફ્ટ લેન્ડ કરનાર પ્રથમ દેશ અને યુએસ, રશિયા અને ચીન પછી ચંદ્ર પર ઉતરનાર ચોથો દેશ બની શક્યું હોત.
