પ્લાસ્ટિકના વધતા જતા પ્રદૂષણથી છુટકારો મેળવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કેનેડાની રાજધાની ઓટાવામાં દુનિયાભરના નેતાઓ એક થયા છે.
બેલ્જિયન મૂળના અમેરિકન વૈજ્ઞાનિક છે – લીઓ બેકલેન્ડ. તેમણે ૧૯૦૭માં પ્લાસ્ટિકની શોધ કરી હતી. તે સમયે તે માનવ જીવન માટે વરદાનથી ઓછું માનવામાં આવતું હતું, પરંતુ આજે આ પ્લાસ્ટિક અભિશાપ બની રહ્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, તમે તમારી આસપાસ પ્લાસ્ટિકની ઘણી વસ્તુઓ જાેશો. તમે જે ઈલેક્ટ્રોનિક ડિવાઈસમાં આ સમાચાર વાંચી રહ્યા છો, તમારા કપડાં, ચપ્પલ કે પગરખાં, પથારી, બોટલ, બધું પ્લાસ્ટિકથી ભરેલું છે.
આ પૃથ્વી પર એવી કોઈ જગ્યા બાકી નથી જે પ્લાસ્ટિકની પહોંચની બહાર હોય. ઈરાનનું રણ હોય, પૃથ્વીનો સૌથી દૂરનો વિસ્તાર એન્ટાર્કટિકા હોય કે માઉન્ટ એવરેસ્ટનું શિખર હોય, તમને અહીં પણ પ્લાસ્ટિક જાેવા મળશે. તેના ઉપર પ્લાસ્ટિકના વધુ પડતા ઉપયોગથી થતું પ્રદૂષણ પણ વિશ્વ માટે સૌથી મોટો માથાનો દુખાવો બની ગયો છે.
બર્કલે નેશનલ લેબોરેટરીએ એક સપ્તાહ પહેલા એક રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો. આ અહેવાલ મુજબ, ૨૦૧૯ માં પ્લાસ્ટિકના ઉત્પાદનને કારણે ૨.૨૪ ગીગાટન જેટલું કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જન થયું હતું, જે ૨૦૧૯ માં કુલ વૈશ્વિક ઉત્સર્જનના ૫.૩ ટકા જેટલું છે.
પ્લાસ્ટિકના વધતા જતા પ્રદૂષણથી છુટકારો મેળવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કેનેડાની રાજધાની ઓટાવામાં દુનિયાભરના નેતાઓ એક થયા છે. આ સંયુક્ત રાષ્ટ્રની આંતર-સરકારી વાટાઘાટ સમિતિ (ૈંદ્ગઝ્ર)ની બેઠક છે. સત્ર ૨૩ એપ્રિલથી શરૂ થયું છે અને ૨૯ એપ્રિલ સુધી ચાલશે. બેઠકમાં પ્લાસ્ટિકને લગતા દરેક પાસાઓ પર ચર્ચા થશે, જેમાં દરિયાઈ પર્યાવરણ સહિત પ્લાસ્ટિકના વધતા પ્રદૂષણને રોકવા જેવા એજન્ડા સામેલ છે.
પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણને દૂર કરવા માટેની પ્રથમ બેઠક ડિસેમ્બર ૨૦૨૨ માં ઉરુગ્વેના પુન્ટા ડેલ એસ્ટેમાં યોજાઈ હતી. આ પ્રથમ સત્ર ૈંદ્ગઝ્ર-૧ એટલે કે આંતર-સરકારી વાટાઘાટ સમિતિ તરીકે ઓળખાય છે. આ પછી મે અને જૂન ૨૦૨૩ વચ્ચે પેરિસમાં બીજા રાઉન્ડની વાતચીત થઈ. ત્રીજું સત્ર ૈંદ્ગઝ્ર-૩ નવેમ્બર ૨૦૨૩ વચ્ચે નૈરોબીમાં બોલાવવામાં આવ્યું હતું.
જાેકે, તેલ ઉત્પાદક દેશોના વલણને કારણે મંત્રણા અટવાઈ પડી હતી. હકીકતમાં, અમેરિકા અને સાઉદી અરેબિયા જેવા મોટા તેલ અને ગેસ ઉત્પાદકો પ્લાસ્ટિકના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો કરવાના પક્ષમાં ન હતા. કારણ પ્લાસ્ટિકનું ઉત્પાદન છે, જે મોટાભાગે તેલના ઉત્પાદન પર આધારિત છે. મતલબ કે જાે પ્લાસ્ટિકની માંગ વધશે તો તેલનું ઉત્પાદન પણ એ જ ક્રમમાં વધશે.