દેશની સર્વોચ્ચ અદાલત એટલે કે સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રીય તપાસ એજન્સી એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ માટે તપાસ પ્રક્રિયામાં લાલ રેખા દોરી છે. કોર્ટે એક ર્નિણયમાં કહયું છે કે તપાસ એજન્સી વ્ઝ કોઈના લેપટોપ કે મોબાઈલ ફોનમાંથી ડેટા એક્સેસ કરી શકે નહીં. કોર્ટનું આ નિવેદન લોટરી કિંગ સેન્ટિયાગો માર્ટિન કેસમાં આવ્યું છે.
આ કેસની તપાસ કરતી વખતે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટે ૯ રાજ્યોમાં ૨૨ સ્થળોએ દરોડા પાડયા હતા અને લોટરી કિંગ સેન્ટિયાગો માર્ટિનના સંબંધીઓ અને નજીકના મિત્રો પાસેથી ઘણા પ્રકારના ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો જપ્ત કર્યા હતા. મેઘાલય પોલીસની ફરિયાદ બાદ ઈડ્ઢએ આ તમામ કાર્યવાહી કરી હતી. મેઘાલય પોલીસનો આરોપ છે કે ફયુચર ગેમિંગ એન્ડ હોટેલ સર્વિસીસ પ્રાઈવેટ લિમિટેડે રાજ્યની લોટરીના વ્યવસાયને ગેરકાયદેસર રીતે કબજે કરી લીધો છે. ઈડ્ઢએ આ દરોડામાં ૧૨.૪૧ કરોડ રૂપિયાની રોકડ જપ્ત કરી હતી.
તમને જણાવી દઈએ કે ફયુચર ગેમિંગ એ જ કંપની છે, જે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડની સૌથી મોટી ખરીદનાર હતી. તેણે ૨૦૧૯ થી ૨૦૧૪ દરમિયાન રૂ. ૧૩૬૮ કરોડના બોન્ડ ખરીદ્યા હતા. તેણે તમામ પક્ષોને દાન આપ્યું હતું. તળણમૂલ કોંગ્રેસને ફયુચર ગેમિંગ તરફથી સૌથી વધુ ૫૪૨ કરોડ રૂપિયાનું દાન મળ્યું હતું. ડીએમકે રૂ. ૫૦૩ કરોડ સાથે બીજા ક્રમે છે. આ સિવાય રૂજીઇઝ્રઁને ૧૫૪ કરોડ અને ભાજપને ૧૦૦ કરોડ રૂપિયા મળ્યા ??. આ મહત્વપૂર્ણ ર્નિણય સુપ્રીમ કોર્ટે ૧૩ ડિસેમ્બરે જસ્ટિસ અભય એસ. ઓકા અને જસ્ટિસ પંકજ મિત્તલની ખંડપીઠે ચુકાદો આપ્યો હતો. ફયુચર ગેમિંગ કેસની સુનાવણી અન્ય કેસો સાથે થશે.
પિટિશનમાં ફયુચર ગેમિંગ દ્વારા ઉલ્લેખિત ચાર કેસોમાં એમેઝોન ઇન્ડિયાના કર્મચારીઓ સાથે સંકળાયેલા કેસોનો સમાવેશ થાય છે. એમેઝોન ઈન્ડિયાના આ કર્મચારીઓએ ઈડીની ઈલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોની માંગને પડકારી હતી. આ સિવાય ન્યૂઝ ક્લિકનો મામલો પણ છે, જેમાં અરજીકર્તાએ સુપ્રીમ કોર્ટ પાસે માંગ કરી છે કે ૨૦૨૩માં દિલ્હી પોલીસ દ્વારા જપ્ત કરાયેલા લેપટોપ અને ફોનને લઈને માર્ગદર્શિકા જારી કરવામાં આવે. આ કિસ્સામાં, અરજદારે તેની અરજીમાં તેના બંધારણીય અને મૂળભૂત અધિકારોના રક્ષણની માંગ કરી છે. ગોપનીયતાના અધિકાર પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
તેમણે દલીલ કરી છે કે વ્યક્તિગત ડિજિટલ ઉપકરણોમાં માહિતી હોય છે જે અત્યંત વ્યક્તિગત છે. આ માહિતી વ્યક્તિના અંગત જીવનને પણ સાર્વજનિક બનાવે છે. જ્યારે ઈડ્ઢના વરિષ્ઠ અધિકારીઓને આ કેસમાં પ્રતિબંધિત આદેશ વિશે પૂછવામાં આવ્યું, ત્યારે તેઓએ ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું કે તે અભૂતપૂર્વ છે, પરંતુ તે કોઈ મોટો આંચકો નથી કારણ કે તેમની પાસે આ કેસમાં માર્ટિન વિરુદ્ધ અન્ય મહત્વપૂર્ણ ભૌતિક પુરાવા છે.
તેમણે કહ્યું કે તેઓ ડિજિટલ પુરાવાની શોધ અને જપ્તી અંગે સીબીઆઈ મેન્યુઅલની માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરી રહ્યા છે. ફયુચર ગેમિંગ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં વ્ઝ સર્ચ દરમિયાન જપ્ત કરવામાં આવેલા ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોની ૧૨ શ્રેણીઓની યાદી છે. તેમાં ૧૭ મોબાઈલ ફોન (મોટાભાગે ડયુઅલ સિમ), ડેટા ડમ્પ સાથેની કમ્પ્યુટર હાર્ડ ડિસ્ક, પેન ડ્રાઈવ અને માર્ટિન, તેના પરિવારના સભ્યો અને વરિષ્ઠ કર્મચારીઓ પાસેથી જપ્ત કરાયેલા કેટલાક ઈમેલના બેક-અપનો સમાવેશ થાય છે.