શનિવારે સાંજે રશિયામાં રિક્ટર સ્કેલ પર ૬.૦ ની તીવ્રતાનો એક શક્તિશાળી ભૂકંપ આવ્યો. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જીઓલોજિકલ સર્વે (USGS) ના અહેવાલ મુજબ, ભૂકંપ સ્થાનિક સમય મુજબ સાંજે ૭:૩૪ વાગ્યે સેવેરોકુરિલ્સ્ક નજીક આવ્યો હતો, જે ભૂકંપના કેન્દ્રથી ૨૬૭ કિલોમીટર દક્ષિણપૂર્વમાં સ્થિત છે. રશિયાના ઘણા પ્રદેશોમાં, ખાસ કરીને કુરિલ ટાપુઓની નજીકમાં આંચકા અનુભવાયા હતા.
USGS ભૂકંપ અનુસાર, ભૂકંપનું કેન્દ્ર રશિયાના પૂર્વ કિનારે ઓખોત્સ્ક સમુદ્રમાં સ્થિત હતું. ભૂકંપ લગભગ ૧૦ કિલોમીટરની ઊંડાઈએ આવ્યો હતો, જેને પ્રમાણમાં છીછરો માનવામાં આવે છે અને તે વધુ તીવ્ર ભૂમિ ધ્રુજારી તરફ દોરી શકે છે. જ્યારે જાનહાનિના કોઈ તાત્કાલિક અહેવાલો નથી, પરંતુ તીવ્ર આંચકાઓએ સ્થાનિક અધિકારીઓને સંભવિત નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે પ્રેરિત કર્યા.
ઐતિહાસિક સંદર્ભ: રશિયામાં તાજેતરના ભૂકંપ
રશિયામાં આ તાજેતરનો ભૂકંપ આ પ્રદેશમાં ભૂકંપની ઘટનાઓની શ્રેણીને અનુસરે છે. ૩૦ જુલાઈ, ૨૦૨૪ ના રોજ, કામચાટકા દ્વીપકલ્પમાં ૮.૮ ની તીવ્રતાનો અત્યંત શક્તિશાળી ભૂકંપ આવ્યો, જે વર્ષના સૌથી મોટા ભૂકંપોમાંનો એક હતો. ભૂકંપના કારણે જાપાન, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને ચિલી સહિત પેસિફિક કિનારા પર સુનામીની ચેતવણી આપવામાં આવી હતી. કામચાટ્કા ભૂકંપ વિશ્વના ટોચના ૧૦ સૌથી મોટા ભૂકંપોમાંનો એક હતો અને વ્યાપક ગભરાટ ફેલાવ્યો હતો.
૩૦ જુલાઈના ભૂકંપ પછી, આ પ્રદેશમાં શ્રેણીબદ્ધ આફ્ટરશોક્સ આવી રહ્યા છે, જેમાં ૬.૦ ની તીવ્રતાનો બીજાે ભૂકંપ પણ સામેલ છે. આ આફ્ટરશોક્સે ચાલુ ભૂકંપની પ્રવૃત્તિમાં વધારો કર્યો છે, જેના કારણે સ્થાનિક અધિકારીઓ અને વૈશ્વિક એજન્સીઓ સતત દેખરેખ રાખે છે.
ભૂકંપનું કારણ શું છે?
ભૂકંપ મુખ્યત્વે પૃથ્વીની સપાટી નીચે ટેક્ટોનિક પ્લેટોની હિલચાલને કારણે થાય છે. આ પ્લેટો સતત ગતિમાં હોય છે, અને જ્યારે તેઓ અથડાય છે, એકબીજાથી સરકે છે અથવા અલગ થાય છે, ત્યારે છોડવામાં આવતી ઊર્જા ભૂકંપના તરંગોનું કારણ બને છે, જેના પરિણામે જમીન ધ્રુજે છે. ભૂકંપ ઘણીવાર ફોલ્ટ લાઇનો પર થાય છે, જ્યાં ટેક્ટોનિક પ્લેટો મળે છે, અને આ હિલચાલ દરમિયાન લાગુ કરાયેલ બળ પૃથ્વીની સપાટી પર નુકસાન પહોંચાડવા માટે પૂરતું શક્તિશાળી હોય છે.
ભૂકંપની તીવ્રતા કેવી રીતે માપવામાં આવે છે?
ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલનો ઉપયોગ કરીને માપવામાં આવે છે, જે ૦ થી ૧૦ સુધીની હોય છે. તેને આ રીતે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે:-
૦.૦ થી ૧.૯: કોઈ નોંધપાત્ર ધ્રુજારી નહીં.
૨.૦ થી ૨.૯: સામાન્ય રીતે અનુભવાતું નથી તેવા નાના ધ્રુજારી.
૩.૦ થી ૩.૯: ભારે વાહન પસાર થાય છે તે જ રીતે નોંધપાત્ર ધ્રુજારી
૪.૦ થી ૪.૯: વસ્તુઓ છાજલીઓ પરથી પડી શકે છે, નાના નુકસાન સાથે.
૫.૦ થી ૫.૯: જાેરદાર ધ્રુજારી, ફર્નિચર ખસેડી શકે છે, મધ્યમ નુકસાન.
૬.૦ થી ૬.૯: ગંભીર ધ્રુજારી, ઇમારતોમાં તિરાડો પડી શકે છે અથવા નુકસાન થઈ શકે છે.
૭.૦ થી ૭.૯: ઇમારતોને મોટું નુકસાન, પતનનું જાેખમ.
૮.૦ થી ૮.૯: સુનામીનું જાેખમ, વ્યાપક વિનાશ.
૯.૦ અને તેથી વધુ: વિનાશક, માળખાઓને ગંભીર નુકસાન, વિશાળ વિસ્તારોમાં જમીનના ધ્રુજારી સ્પષ્ટપણે અનુભવાય છે.