રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા રશિયન તેલ ખરીદવા માટે ૨૫% ટેરિફ અને ધારવામાં આવેલા ૧૦% દંડને કારણે ભારતને અમેરિકામાં નિકાસ થતી લગભગ ઇં૬૪ બિલિયનની કિંમતની ચીજવસ્તુઓમાં સ્પર્ધાત્મક લાભ ગુમાવવાની અપેક્ષા છે, એમ ચાર સૂત્રોએ સરકારના આંતરિક મૂલ્યાંકન અહેવાલને ટાંકીને રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું.
ટ્રમ્પ દ્વારા ભારતમાંથી આયાત થતી ચીજવસ્તુઓ પર એશિયન સાથીઓમાં સૌથી વધુ ટેરિફ લાદવામાં આવ્યા પછી, કોઈપણ દંડ પહેલાં પણ, ભારત યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથેના વર્ષોમાં સૌથી ગંભીર રાજદ્વારી કટોકટીનો સામનો કરી રહ્યું છે.
ભારતના ઇં૪ ટ્રિલિયન અર્થતંત્રમાં નિકાસનો પ્રમાણમાં ઓછો હિસ્સો વૃદ્ધિ પર સીધી અસરને ૪૦ બેસિસ પોઇન્ટ સુધી મર્યાદિત કરતો જાેવા મળે છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયાએ વર્તમાન એપ્રિલ-માર્ચ નાણાકીય વર્ષ માટે ય્ડ્ઢઁ વૃદ્ધિ આગાહી ૬.૫% પર યથાવત રાખી હતી અને ટેરિફ વધારાથી સર્જાયેલી અનિશ્ચિતતા છતાં બુધવારે દર સ્થિર રાખ્યા હતા.
ટ્રમ્પ દ્વારા ભારતીય ચીજવસ્તુઓ માટે અણધારી રીતે ઊંચા ટેરિફની જાહેરાત કર્યા પછી ભારત સરકારે વેપાર અસર અંદાજ તૈયાર કર્યા હતા, જેમાં અનિશ્ચિત દંડનો પણ સમાવેશ થાય છે. ભારત સરકારે તેના મૂલ્યાંકન અહેવાલમાં રશિયન તેલ ખરીદવા બદલ ૧૦% દંડ ધાર્યો છે, જેનાથી ટેરિફ ૩૫% થઈ ગયો છે, એમ ચાર ભારતીય સરકારી સૂત્રોએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું.
તેઓએ ઓળખ આપવાનો ઇનકાર કર્યો કારણ કે તેઓ મીડિયા સાથે વાત કરવા માટે અધિકૃત ન હતા.
ભારતના વેપાર મંત્રાલયે ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો તાત્કાલિક જવાબ આપ્યો ન હતો.
ટ્રમ્પે બુધવારે કહ્યું હતું કે યુક્રેન યુદ્ધમાં છેલ્લી ઘડીની સફળતા મેળવવાના યુએસ પ્રયાસોના પરિણામ પછી તેમનું વહીવટ રશિયન તેલ ખરીદવા માટે દંડ અંગે ર્નિણય લેશે. યુએસ રાજદૂત સ્ટીવ વિટકોફ રશિયાને શાંતિ માટે સંમત થવા અથવા નવા પ્રતિબંધોનો સામનો કરવા માટે ટ્રમ્પ દ્વારા નિર્ધારિત સમયમર્યાદા પૂર્ણ થવાના બે દિવસ પહેલા મોસ્કોમાં છે.
ટેરિફ અને સંભવિત દંડની અસર ભારતની યુએસમાં થતી લગભગ ઇં૬૪ બિલિયનની નિકાસ પર પડશે જે દેશને થતી કુલ નિકાસના લગભગ ૮૦% હિસ્સો ધરાવે છે, અને તે ભાવ ઘટાડાને કારણે ‘સંભવિત નિકાસ નુકસાન‘ તરફ દોરી જશે, એમ ચાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.
આંતરિક મૂલ્યાંકન અહેવાલ સરકારનો પ્રારંભિક અંદાજ છે અને ટ્રમ્પ દ્વારા ટેરિફનું પ્રમાણ સ્પષ્ટ થતાં બદલાશે, એમ ચારેય સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.
સરકારી માહિતી અનુસાર, ભારતે ૨૦૨૪માં આશરે ઇં૮૧ બિલિયનની અંદાજિત વસ્તુઓની નિકાસ યુ.એસ.માં કરી હતી, જેમાં કપડા, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, રત્નો અને ઝવેરાત અને પેટ્રોકેમિકલ્સનો સમાવેશ થાય છે. ૨૦૨૪માં દક્ષિણ એશિયાઈ રાષ્ટ્રની યુ.એસ.માં માલની નિકાસ જીડીપીના ૨% હતી.
વૈશ્વિક સ્તરે તેની કુલ માલની નિકાસ ૨૦૨૪માં ઇં૪૪૩ બિલિયન હતી.
ભારતની ઉચ્ચ-મૂલ્યની નિકાસ પર પ્રસ્તાવિત ટેરિફ “ઓછી ડ્યુટીને આધિન દેશો તરફથી તીવ્ર હરીફાઈનો સામનો કરી રહી છે,” આંતરિક મૂલ્યાંકનને ટાંકીને બે સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.
રશિયા ફોકસમાં
ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલ એક સુનિશ્ચિત મુલાકાત પર રશિયામાં છે અને ટ્રમ્પ દ્વારા રશિયન ક્રૂડ ખરીદવાનું બંધ કરવાના ભારત પર દબાણને પગલે તેઓ રશિયાની તેલની ખરીદી અંગે ચર્ચા કરે તેવી અપેક્ષા છે, એક સરકારી સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર.
મોસ્કો સાથેના ઐતિહાસિક સંબંધોને સંતુલિત કરીને વોશિંગ્ટનની ચિંતાઓને શાંત કરવાના ભારતના પ્રયાસો વચ્ચે, આગામી અઠવાડિયામાં વિદેશ પ્રધાન સુબ્રમણ્યમ જયશંકર તેમની મુલાકાત લેશે.
ડોભાલ રશિયા સાથે ભારતના સંરક્ષણ સહયોગ અંગે ચર્ચા કરે તેવી અપેક્ષા છે, જેમાં જી૪૦૦ વાયુ સંરક્ષણ પ્રણાલીના બાકી રહેલા એકમોને ઝડપી ઍક્સેસ મેળવવા અને રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની ભારત મુલાકાતનો સમાવેશ થાય છે.
ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો તાત્કાલિક જવાબ આપ્યો ન હતો.