મંગળવારે ભારતે રશિયા, ચીન અને સાત અન્ય દેશો સાથે હાથ મિલાવ્યા અને અફઘાનિસ્તાનમાં વિદેશી લશ્કરી માળખાગત સુવિધાઓ તૈનાત કરવાના કોઈપણ પગલાનો કડક વિરોધ કર્યો. આ વલણ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા તાલિબાનને વ્યૂહાત્મક બાગ્રામ એરબેઝ વોશિંગ્ટનને સોંપવા માટે ફરી એકવાર કરવામાં આવેલા આહ્વાન વચ્ચે આવ્યું છે. વિગતો મુજબ, “મોસ્કો ફોર્મેટ” વાટાઘાટોના નવીનતમ સંસ્કરણમાં આ મુદ્દા પર વ્યાપક ચર્ચા કરવામાં આવી હતી, જ્યાં અનેક પ્રાદેશિક શક્તિઓના પ્રતિનિધિઓ અફઘાનિસ્તાનમાં સ્થિરતા, સમૃદ્ધિ અને વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાના માર્ગો પર ચર્ચા કરવા માટે ભેગા થયા હતા. ભાગ લેનારા દેશોએ “અફઘાનિસ્તાન અને પડોશી રાજ્યોમાં તેમના લશ્કરી માળખાગત સુવિધાઓ તૈનાત કરવાના દેશોના પ્રયાસોને અસ્વીકાર્ય ગણાવ્યા, કારણ કે આ પ્રાદેશિક શાંતિ અને સ્થિરતાના હિતોને પૂર્ણ કરતું નથી.”
તાલિબાન પ્રથમ વખત મોસ્કો ફોર્મેટમાં જાેડાયું
નોંધનીય છે કે, તાલિબાનના વિદેશ પ્રધાન અમીર ખાન મુત્તાકીએ પ્રથમ વખત મોસ્કો ફોર્મેટ વાટાઘાટોમાં હાજરી આપી હતી, જે પ્રાદેશિક શક્તિઓ સાથે તાલિબાનના જાેડાણમાં એક નોંધપાત્ર પગલું છે. થોડા અઠવાડિયા પહેલા, ટ્રમ્પે તાલિબાન શાસનને બાગ્રામ એરબેઝ યુએસને પરત કરવા કહ્યું હતું, અને કહ્યું હતું કે તે મૂળ વોશિંગ્ટન દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું. મોસ્કોમાં થયેલી વાટાઘાટોમાં, ભાગ લેનારા દેશોએ દ્વિપક્ષીય અને બહુપક્ષીય સ્તરે આતંકવાદ વિરોધી સહયોગને મજબૂત બનાવવાનું પણ આહ્વાન કર્યું. “તેઓએ ભાર મૂક્યો કે ટૂંકા ગાળામાં આતંકવાદને નાબૂદ કરવા અને તેના નાબૂદ કરવા માટે વ્યાપક પગલાં લેવા માટે અફઘાનિસ્તાનને સમર્થન આપવું જાેઈએ જેથી અફઘાનિસ્તાનની ભૂમિનો ઉપયોગ પડોશી દેશો અને તેનાથી આગળની સુરક્ષા માટે ખતરા તરીકે ન થાય,” નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દેશોએ ભાર મૂક્યો હતો કે આતંકવાદ અફઘાનિસ્તાન, પ્રદેશ અને વિશાળ વિશ્વની સુરક્ષા માટે ગંભીર ખતરો છે.
ભારત, રશિયા અને ચીન ઉપરાંત, આ બેઠકમાં ઈરાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, પાકિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન પણ હાજર રહ્યા હતા. દેશોએ પ્રદેશ અને તેનાથી આગળના દેશો સાથે અફઘાનિસ્તાનના આર્થિક સંબંધોની જરૂરિયાતની નોંધ લીધી. “તેઓએ પ્રાદેશિક જાેડાણ પ્રણાલીમાં અફઘાનિસ્તાનના સક્રિય એકીકરણને ટેકો આપ્યો,” નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે.
ભારત શાંતિપૂર્ણ અફઘાનિસ્તાન માટે સમર્થનનો પુનરોચ્ચાર કરે છે
રાજદૂત વિનય કુમારના નેતૃત્વમાં ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળે સ્વતંત્ર, શાંતિપૂર્ણ અને સ્થિર અફઘાનિસ્તાન અને અફઘાન લોકોના સામાજિક-આર્થિક વિકાસ અને સમૃદ્ધિને સમર્થન આપ્યું હતું, એમ મોસ્કોમાં ભારતીય દૂતાવાસે જણાવ્યું હતું. સોશિયલ મીડિયા પર જણાવાયું છે કે, કુમારે ભારતની સ્થિતિનો પુનરોચ્ચાર કર્યો કે સુરક્ષિત, શાંતિપૂર્ણ અને સ્થિર અફઘાનિસ્તાન અફઘાન લોકોના હિતોની સેવા કરશે અને પ્રાદેશિક સ્થિતિસ્થાપકતા અને વૈશ્વિક સુરક્ષા માટે મૂળભૂત રહેશે.
રશિયા પ્રગતિ અને સહયોગ પર ભાર મૂકે છે
બેઠકમાં પોતાના સંબોધનમાં, રશિયન વિદેશ પ્રધાન સેર્ગેઈ લવરોવે કહ્યું કે પ્રદેશ અને સમગ્ર વિશ્વમાં પરિસ્થિતિ “જટિલ” છે. “અમે જાેઈ શકીએ છીએ કે તમારી સરકાર અફઘાનિસ્તાનના ઇસ્લામિક અમીરાતમાં સ્થિરતા તરફ કામ કરી રહી છે. આતંકવાદી ખતરા સામેના સંઘર્ષમાં મોટા હકારાત્મક ફેરફારો થયા છે તે સામાન્ય રીતે સંમત છે,” તેમણે કહ્યું. “સંબંધિત યુએન સંસ્થાઓએ માદક દ્રવ્યોના છોડથી વાવેલા વિસ્તારોમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો નોંધ્યો છે,” તેમણે કહ્યું. લવરોવે કહ્યું કે રશિયા ડ્રગ હેરફેર, આતંકવાદ અને સંગઠિત ગુના સામેની લડાઈમાં અફઘાનિસ્તાનને સર્વાંગી સહાય પૂરી પાડવા અને અફઘાન લોકો માટે શાંતિપૂર્ણ જીવન સુનિશ્ચિત કરવા માટે ઉત્સુક છે.