ગયા વર્ષે મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જાે આપવાના કેન્દ્રના ર્નિણય બાદ મહારાષ્ટ્ર સરકારે ૩ ઓક્ટોબરને ‘શાસ્ત્રીય મરાઠી ભાષા દિવસ‘ તરીકે ઉજવવાની જાહેરાત કરી છે. ઉપરાંત, દર વર્ષે ૩ થી ૯ ઓક્ટોબર ‘શાસ્ત્રીય મરાઠી ભાષા સપ્તાહ‘ તરીકે ઉજવવામાં આવશે, એમ તેમાં જણાવાયું છે.
ગુરુવારે મરાઠી ભાષા વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલા એક સરકારી ઠરાવ માં જણાવાયું છે કે આ પગલાનો ઉદ્દેશ્ય ૨,૫૦૦ વર્ષથી વધુ જૂના મરાઠીના સમૃદ્ધ ભાષાકીય અને સાહિત્યિક વારસા પ્રત્યે જાગૃતિ, જાળવણી અને વિદ્વતાપૂર્ણ જાેડાણને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
આ દિવસ અને સપ્તાહ વાર્ષિક ધોરણે ઉજવવાનો ર્નિણય ૩ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૪ ના રોજ પસાર કરાયેલા કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળના ઠરાવમાંથી લેવામાં આવ્યો છે, જેમાં મરાઠીને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જાે આપવામાં આવ્યો હતો.
ય્ઇ મુજબ, તમામ સરકારી અને અર્ધ-સરકારી કચેરીઓ, જાહેર ક્ષેત્રના ઉપક્રમો, યુનિવર્સિટીઓ, શાળાઓ, કોલેજાે, ખાનગી સાહસો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને નિર્ધારિત અઠવાડિયા દરમિયાન ભાષાના લોકપ્રિયતા અને જાળવણી સંબંધિત કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવાની સૂચના આપવામાં આવી છે.
આ કાર્યક્રમોમાં વ્યાખ્યાનો, પરિસંવાદો, પ્રાચીન ગ્રંથો અને શિલાલેખોના પ્રદર્શનો, ક્વિઝ, નિબંધ સ્પર્ધાઓ અને શાસ્ત્રીય મરાઠી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી અન્ય શૈક્ષણિક અને સાંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થશે.
“દુર્લભ હસ્તપ્રતો અને પ્રાચીન તામ્રપત્ર શિલાલેખોનું પ્રદર્શન વિદ્યાર્થીઓ અને સામાન્ય લોકોને મરાઠીની શાસ્ત્રીય પરંપરા સાથે જાેડવામાં મદદ કરશે,” ય્ઇ માં નોંધવામાં આવ્યું છે. પ્રાચીન કૃતિઓનું ડિજિટાઇઝેશન, શાસ્ત્રીય ગ્રંથોનું આધુનિક મરાઠીમાં ભાષાંતર અને જાળવણી પદ્ધતિઓ પર દસ્તાવેજી પ્રદર્શનની પણ ભલામણ કરવામાં આવી છે.
કલેક્ટર્સને તેમના સંબંધિત જિલ્લાઓમાં મરાઠી ભાષા સમિતિઓના વડા તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે અને કાર્યક્રમોના આયોજન અને અમલીકરણની દેખરેખ રાખવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. તેમણે ૩૧ ઓક્ટોબર સુધીમાં ભાષા નિયામકમંડળને અઠવાડિયા દરમિયાન કરવામાં આવેલી પ્રવૃત્તિઓના વિગતવાર અહેવાલો સબમિટ કરવા જરૂરી છે, એમ સરકારી આદેશમાં જણાવાયું છે.
આ ઉજવણીઓ માટેનો ખર્ચ સંબંધિત વિભાગો અને કચેરીઓના નિયમિત બજેટ ફાળવણી દ્વારા પૂર્ણ કરવાનો રહેશે, એમ તેમાં ઉમેર્યું હતું.
ગયા વર્ષે, કેન્દ્રએ મરાઠી, પાલી, પ્રાકૃત, આસામી અને બંગાળી ભાષાઓને શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જાે આપવા માટે મંજૂરી આપી હતી. શાસ્ત્રીય ભાષા તરીકે તેમનો સમાવેશ રોજગારની નોંધપાત્ર તકો ઊભી કરશે, ખાસ કરીને શૈક્ષણિક અને સંશોધન ક્ષેત્રોમાં.