ભારતીય સૈનિકો સાથે સંકળાયેલા ફોજદારી માનહાનિના કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કોંગ્રેસના સાંસદ રાહુલ ગાંધી વિરુદ્ધ કડક ટિપ્પણીઓ કર્યાના એક દિવસ પછી, કોંગ્રેસ પાર્ટી અને તેના ઇન્ડિયા બ્લોક સાથીઓએ મંગળવારે સુપ્રીમ કોર્ટની ટિપ્પણીઓની આકરી ટીકા કરી, તેને રાજકીય પક્ષોના લોકશાહી અધિકારોમાં “અનધિકૃત” હસ્તક્ષેપ ગણાવ્યો.
સંસદમાં ઇન્ડિયા બ્લોક ફ્લોર નેતાઓની બેઠક બાદ જારી કરાયેલા સંયુક્ત નિવેદનમાં, વિપક્ષી ગઠબંધને લોકસભાના વિપક્ષી નેતા પર સુપ્રીમ કોર્ટની ટિપ્પણીઓ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી.
આજે, ઇન્ડિયા ફ્લોર નેતાઓની બેઠક દરમિયાન, સુપ્રીમ કોર્ટના સિટિંગ જજ દ્વારા (લોકસભામાં) વિપક્ષી નેતા રાહુલ ગાંધી પર કરવામાં આવેલી ટિપ્પણીઓની ચર્ચા કરવામાં આવી. ઇન્ડિયા પાર્ટીઓના તમામ નેતાઓ સંમત થયા કે સિટિંગ જજે એક અસાધારણ અવલોકન કર્યું છે જે રાજકીય પક્ષોના લોકશાહી અધિકારો પર ગેરવાજબી છે,” સંયુક્ત નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે.
વિપક્ષી નેતાઓની ભૂમિકા પર ભાર મૂકતા, વિપક્ષી જૂથે કહ્યું, “જ્યારે કોઈ સરકાર આપણી સરહદોનું રક્ષણ કરવામાં આટલી અદભુત રીતે નિષ્ફળ જાય છે, ત્યારે તેને જવાબદાર ઠેરવવાની દરેક નાગરિકની નૈતિક ફરજ છે.”
૪ ઓગસ્ટના રોજ, ન્યાયાધીશ દીપાંકર દત્તા અને એજી મસીહની બનેલી સુપ્રીમ કોર્ટની બેન્ચે રાહુલ ગાંધી સામેની માનહાનિની કાર્યવાહી પર રોક લગાવી હતી પરંતુ એક સ્પષ્ટ અવલોકન કર્યું હતું. ભારત જાેડો યાત્રા દરમિયાન ગાંધીની કથિત ટિપ્પણીઓનો ઉલ્લેખ કરતા, જેમાં ગલવાન ખીણની અથડામણને વડા પ્રધાન મોદી દ્વારા સરહદની પરિસ્થિતિ સંભાળવા સાથે જાેડવામાં આવી હતી, બેન્ચે ટિપ્પણી કરી હતી, “જાે તમે સાચા ભારતીય છો, તો તમે આ બધી વાતો ન કહેશો.”
રાહુલ ગાંધીની બહેન અને વાયનાડના સાંસદ પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રાએ પણ તેમનો બચાવ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે ન્યાયતંત્ર પાસે દેશભક્તિનું મૂલ્યાંકન કરવાનો આદેશ નથી.
“સુપ્રીમ કોર્ટના માનનીય ન્યાયાધીશોના સન્માન સાથે, તેઓ નક્કી કરતા નથી કે કોણ સાચો ભારતીય છે. તે વિપક્ષી નેતાનું કામ છે; પ્રશ્નો પૂછવા અને સરકારને પડકારવા તે તેમની ફરજ છે. મારો ભાઈ ક્યારેય સેના વિરુદ્ધ કંઈ નહીં કહે. તે સેનાને સર્વોચ્ચ માન આપે છે. તેથી તે (તેમની ટિપ્પણીનું) ખોટું અર્થઘટન છે,” તેણીએ કહ્યું.
આ કેસ ગાંધીજીના ડિસેમ્બર ૨૦૨૨ ના ભાષણ સાથે સંબંધિત છે જેમાં તેમણે કથિત રીતે કહ્યું હતું કે, “ચીની સૈનિકો અરુણાચલ પ્રદેશમાં ભારતીય સૈનિકોને માર મારી રહ્યા છે”, અને દાવો કર્યો હતો કે ૨,૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટર ભારતીય જમીન પર ચીને કબજાે કરી લીધો છે. ભૂતપૂર્વ મ્ઇર્ં ડિરેક્ટર ઉદય શંકર શ્રીવાસ્તવ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી ફરિયાદ મુજબ, આ ટિપ્પણીઓ બદનક્ષી સમાન છે.
કાર્યવાહી દરમિયાન, ન્યાયાધીશ દત્તાએ ગાંધીજીના વકીલ પર માહિતીના સ્ત્રોત અંગે દબાણ કર્યું: “અમને કહો, તમને કેવી રીતે ખબર પડી કે ૨,૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટર ભારતીય પ્રદેશ પર ચીનીઓએ કબજાે કર્યો છે? શું તમે ત્યાં હતા? શું તમારી પાસે કોઈ વિશ્વસનીય સામગ્રી છે? કોઈ માહિતી વિના તમે આ નિવેદનો કેમ આપો છો?” તેમણે આગળ પ્રશ્ન કર્યો કે સંસદમાં ઉઠાવવાને બદલે જાહેર રેલીઓમાં આવા દાવા કેમ કરવામાં આવ્યા.
સુપ્રીમ કોર્ટના આ ઠપકાનો ભારતીય જનતા પાર્ટી (મ્ત્નઁ) દ્વારા ઝડપથી સ્વીકાર કરવામાં આવ્યો, કેન્દ્રીય મંત્રી કિરેન રિજિજુએ તેને રાહુલ ગાંધી માટે “કઠિન પાઠ” ગણાવ્યો. “ચીને ભારતીય પ્રદેશ પર કબજાે જમાવ્યો હોવાના બેજવાબદાર દાવા બદલ સુપ્રીમ કોર્ટે શ્રી રાહુલ ગાંધીને ઠપકો આપ્યો! સુપ્રીમ કોર્ટે શ્રી રાહુલ ગાંધીજીને કડક સંદેશ અને પાઠ આપ્યો છે,” રિજિજુએ સોમવારે ઠ પર પોસ્ટ કરી.
આવી જ ટીકાનો પડઘો પાડતા, ભાજપના સાંસદ રવિશંકર પ્રસાદે કહ્યું, “કોઈ ભારતીયે દેશ વિશે આ રીતે ન બોલવું જાેઈએ તેવી સુપ્રીમ કોર્ટની સલાહ, પરંતુ રાહુલ ગાંધી આ સમજી શકતા નથી. આ પહેલી વાર નથી જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે રાહુલ ગાંધીની ઝાટકણી કાઢી હોય. તેમણે સમજવું જાેઈએ કે તેઓ વિપક્ષના નેતા છે અને તેમણે તે મુજબ બોલવું જાેઈએ.”
જાેકે, કોંગ્રેસે સરકાર પર વળતો પ્રહાર કર્યો, અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પર ગંભીર પ્રશ્નો ટાળવાનો આરોપ લગાવ્યો. “૧૫ જૂન, ૨૦૨૦ ના રોજ, જ્યારે આપણા ૨૦ બહાદુર સૈનિકો ગલવાનમાં શહીદ થયા હતા, ત્યારથી દરેક દેશભક્ત ભારતીયના મનમાં અનેક મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે. જાેકે, છેલ્લા પાંચ વર્ષોમાં, આ પ્રશ્નોના જવાબ આપવાને બદલે, મોદી સરકારે સત્યને છુપાવવાની અને વિચલિત કરવાની નીતિ અપનાવી છે, જેને આપણે ડ્ઢડ્ઢન્ત્ન કહી શકીએ છીએ: નકારો, વિચલિત કરો, જૂઠ બોલો અને ન્યાયી ઠેરવો,” કોંગ્રેસના સાંસદ જયરામ રમેશે ઠ પર લખ્યું.
કોંગ્રેસના સાંસદ અને લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નાયબ નેતા ગૌરવ ગોગોઈએ પોતાનો અસ્વીકાર વ્યક્ત કર્યો અને કહ્યું, “સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ દ્વારા કરવામાં આવેલી ટિપ્પણી આઘાતજનક હતી. તે રાજકીય પક્ષોના લોકશાહી અધિકારો પર ટિપ્પણી હતી, અને તેમના અધિકારો પર મર્યાદા નક્કી કરવાનો પ્રયાસ હતો.”