જીવનસાથી પસંદ કરવાની સ્વતંત્રતા બંધારણ હેઠળ વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા અને ગોપનીયતાનો એક આંતરિક ભાગ છે અને કુટુંબ કે સમુદાય લગ્ન કરવાનો ર્નિણય લેનારા બે સંમતિથી પુખ્ત વયના લોકોની પસંદગીમાં અવરોધ લાવી શકે નહીં.
સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાનો ઉલ્લેખ કરતા હાઇકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે સર્વોચ્ચ અદાલતે માન્યતા આપી છે કે ભારતમાં જાતિનો મજબૂત સામાજિક પ્રભાવ ચાલુ રહે છે, અને આંતર-જાતિ લગ્નો એકીકરણને પ્રોત્સાહન આપીને અને જાતિના વિભાજનને ઘટાડીને મૂલ્યવાન બંધારણીય અને સામાજિક કાર્ય કરે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે ૪ નવેમ્બરના રોજ પસાર કરેલા આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે, “આવા જાેડાણો રાષ્ટ્રીય હિતમાં છે અને તેમને કોઈપણ પારિવારિક અથવા સાંપ્રદાયિક હસ્તક્ષેપથી મજબૂત રક્ષણ મળવું જાેઈએ.”
તેણે વધુમાં કહ્યું કે જીવનસાથી પસંદ કરવાની સ્વતંત્રતા બંધારણની કલમ ૨૧ હેઠળ વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા અને ગોપનીયતાનો આંતરિક ભાગ છે.
“જ્યાં બે સંમતિથી પુખ્ત વયના લોકો લગ્ન કરવાનો અથવા સહવાસ કરવાનો ર્નિણય લે છે, ત્યાં પરિવાર કે સમુદાય કાયદેસર રીતે તે પસંદગીને અવરોધી શકે નહીં અથવા તેમને દબાણ, સામાજિક પ્રતિબંધો અથવા ધમકીઓનો ભોગ બનાવી શકે નહીં,” હાઇકોર્ટે કહ્યું.
કોર્ટના આ અવલોકનો એક આંતરજાતિય દંપતીને પોલીસ સુરક્ષા આપતી વખતે આવ્યા હતા, જેઓ છેલ્લા ૧૧ વર્ષથી સંબંધમાં હતા અને હવે લગ્ન કરવા માંગતા હતા.
જાેકે, માતા, બહેન, સાળા અને ભાગીદારોના અન્ય સંબંધીઓ તેમના સંબંધનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા અને ધમકીઓ આપી રહ્યા હતા, જેના કારણે તેઓ રક્ષણ માટે કોર્ટનો સંપર્ક કરવા પ્રેરાયા હતા.
દંપતીએ દિલ્હી પોલીસને તેમની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા અને લગ્ન કરવાના તેમના ર્નિણયમાં દખલ અટકાવવા માટે નિર્દેશો માંગ્યા હતા.
પોલીસના વકીલે જણાવ્યું હતું કે અગાઉની ફરિયાદ અનુસાર, એક નિયુક્ત કોન્સ્ટેબલનો સંપર્ક પહેલાથી જ દંપતી સાથે શેર કરવામાં આવ્યો હતો.
કોર્ટે અધિકારક્ષેત્રના પોલીસ સ્ટેશનના સ્ટેશન હાઉસ ઓફિસરને દંપતીનું ટૂંકું ધમકી-મૂલ્યાંકન તાત્કાલિક કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો.
તેમાં ઉમેર્યું હતું કે તેના પરિણામના આધારે, અધિકારીએ કાયદામાં માન્ય નિવારક પગલાં લેવા જાેઈએ, જેમાં યોગ્ય ડાયરી એન્ટ્રીઓ, દંપતીના વર્તમાન નિવાસસ્થાન નજીક બીટ પેટ્રોલિંગ અને ઉત્પીડન અથવા ધાકધમકી રોકવા માટે જરૂરી અન્ય પગલાંનો સમાવેશ થાય છે પરંતુ તે મર્યાદિત નથી.
“જાે અરજદારો પ્રતિવાદી નંબર ૨ થી ૬ અથવા અન્ય કોઈ વ્યક્તિ દ્વારા કોઈપણ ધમકી અથવા દખલગીરીનો પ્રયાસ નોંધાવે છે, તો પોલીસ ડીડી એન્ટ્રી નોંધશે, તાત્કાલિક રક્ષણ આપશે અને કાયદા અનુસાર કાર્યવાહી કરશે,” કોર્ટે જણાવ્યું હતું.
કોર્ટે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે આ નિર્દેશો નિવારક અને રક્ષણાત્મક છે અને પ્રતિવાદી પરિવારના સભ્યો સામે લગાવવામાં આવેલા આરોપોની સત્યતા પર કોઈ અભિપ્રાય વ્યક્ત કરવામાં આવતો નથી.