રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને ૨૦૦૧ માં તેમના અમેરિકન સમકક્ષ જ્યોર્જ ડબલ્યુ બુશ સાથેની વાતચીત દરમિયાન પાકિસ્તાન પ્રત્યે ‘ચિંતા‘ વ્યક્ત કરી હતી અને આ અઠવાડિયે નેશનલ સિક્યુરિટી આર્કાઇવ દ્વારા માહિતી સ્વતંત્રતા કાયદાના મુકદ્દમા બાદ જાહેર કરાયેલા દસ્તાવેજાે અનુસાર, ઇસ્લામાબાદને “પરમાણુ શસ્ત્રો ધરાવતો જુન્ટા” ગણાવ્યો હતો.
પુતિને ૧૬ જૂન, ૨૦૦૧ ના રોજ સ્લોવેનિયાના બ્રાનો કેસલમાં બુશ સાથેની વ્યક્તિગત મુલાકાત દરમિયાન આ ટિપ્પણી કરી હતી. જાહેર કરાયેલા દસ્તાવેજાેમાં જણાવાયું છે કે બંને નેતાઓએ તેમની વાતચીત દરમિયાન અનેક મુદ્દાઓ અને વિષયો પર ચર્ચા કરી હતી, જેમાં અપ્રસાર સંધિ, ઈરાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઉત્તર એટલાન્ટિક સંધિ સંગઠન (નાટો) ના વિસ્તરણનો સમાવેશ થાય છે.
તેમની વાતચીત દરમિયાન, પુતિને તત્કાલીન અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિને કહ્યું હતું કે પાકિસ્તાન પરમાણુ શસ્ત્રો ધરાવે છે અને તેની પાસે કોઈ લોકશાહી નથી, પરંતુ હજુ પણ પશ્ચિમ તેના વિશે ચિંતિત નથી. આના પર, બુશે પુતિનને કહ્યું હતું કે યુએસ-રશિયા અથડામણ ખતરો નથી, રશિયન રાષ્ટ્રપતિએ જવાબ આપ્યો હતો કે તેમણે ક્યારેય વોશિંગ્ટનને ખતરો માન્યો નથી.
“હું પાકિસ્તાન વિશે ચિંતિત છું,” પુતિને કહ્યું. “તે ફક્ત પરમાણુ શસ્ત્રો ધરાવતો જુન્ટા છે. તે લોકશાહી નથી, છતાં પશ્ચિમ તેની ટીકા કરતું નથી. તેના વિશે વાત કરવી જાેઈએ.”
બુશે જવાબ આપ્યો, “ખુશી છે… તમે જુઓ: ખતરો યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ-રશિયા અથડામણ નથી.”
પુતિને કહ્યું, “મને ખબર છે. મેં તમને ક્યારેય ખતરો માન્યો નથી. શીત યુદ્ધ દરમિયાન પણ. હું સંમત છું અને તમે ચીન અને ૫૦ વર્ષ વિશે જે કહ્યું તે લખ્યું છે. અમે કાળજીપૂર્વક જાેઈ રહ્યા છીએ.”
બુશે જવાબ આપ્યો, “શીત યુદ્ધ શંકાસ્પદ સ્પર્ધા અને એકબીજાને ઘટાડવાનો સમય હતો.”
પુતિને કહ્યું, “તમે ઘટતા ભાગને ખૂબ સારી રીતે કર્યો.”
૨૦૦૧ માં પાકિસ્તાન અને ભારતની ચિંતાઓ
૨૦૦૧ માં, પાકિસ્તાનનું નેતૃત્વ તેના લશ્કરી સરમુખત્યાર પરવેઝ મુશર્રફ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. ભારત લાંબા સમયથી પાકિસ્તાનના પરમાણુ પ્રસાર રેકોર્ડ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી રહ્યું છે, જેના પર આંતરરાષ્ટ્રીય ધ્યાન ખેંચ્યું છે. નોંધનીય છે કે, નવેમ્બરમાં રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે પાકિસ્તાન સક્રિય રીતે પરમાણુ પરીક્ષણો કરી રહ્યું છે, અને ઉમેર્યું હતું કે અમેરિકાએ પણ તે કરવું જાેઈએ.
“અમે (પરમાણુ શસ્ત્રોનું) પરીક્ષણ કરવા જઈ રહ્યા છીએ કારણ કે તેઓ પરીક્ષણ કરે છે અને બીજા પણ પરીક્ષણ કરે છે. અને ચોક્કસપણે ઉત્તર કોરિયા પરીક્ષણ કરી રહ્યું છે. પાકિસ્તાન પરીક્ષણ કરી રહ્યું છે,” ટ્રમ્પે સીબીએસ ન્યૂઝને જણાવ્યું હતું.
આ અંગે, વિદેશ મંત્રાલય ના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે ‘ગેરકાયદેસર‘ પરમાણુ પરીક્ષણો કરવાની પાકિસ્તાનની આદત રહી છે.
“ગુપ્ત અને ગેરકાયદેસર પરમાણુ પ્રવૃત્તિઓ પાકિસ્તાનના ઇતિહાસ સાથે સુસંગત છે, જે દાયકાઓથી દાણચોરી, નિકાસ નિયંત્રણ ઉલ્લંઘન, ગુપ્ત ભાગીદારી, છઊ ખાન નેટવર્ક અને વધુ પ્રસાર પર કેન્દ્રિત છે,” તેમણે કહ્યું હતું.