મણિપુરના કુકી સંગઠને કેટલીક ઓડિયો ક્લિપ્સને ટાંકીને સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી છે, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે CM બિરેન સિંહે મણિપુરમાં હિંસા ભડકાવી છે.
આ અરજી પર શુક્રવારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી થઈ હતી. કોર્ટે કહ્યું કે લીક થયેલા ઓડિયોમાં અવાજ મુખ્યમંત્રી બિરેન સિંહનો છે કે નહીં તેની તપાસ થવી જોઈએ. અમે આ તપાસ માટે તૈયાર છીએ.
ખરેખરમાં, મણિપુરમાં હિંસા સંબંધિત કેટલીક ઓડિયો ક્લિપ્સ સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ હતી. જેમાં બિરેન સિંહને કુકી લોકો પર બોમ્બ ધડાકા અને હથિયારો લૂંટવાની વાત કરતા સાંભળવામાં આવ્યા હતા.
કુકી ઓર્ગેનાઈઝેશન ફોર હ્યુમન રાઈટ્સ ટ્રસ્ટે મણિપુરના CM વિરુદ્ધ તપાસની માંગ કરતી અરજી દાખલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું- કેસની તપાસ CBI કે ED દ્વારા નહીં, પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા પસંદ કરાયેલા અધિકારીઓની બનેલી SIT દ્વારા થવી જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં CJI DY ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની ખંડપીઠે અરજી સ્વીકારતા અરજદારને ઑડિયો ક્લિપની તપાસ કરવાના નિર્દેશ આપ્યા છે.
કોર્ટ રૂમ LIVE
સુપ્રીમ કોર્ટમાં કુકી ઓર્ગેનાઈઝેશન વતી એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણે દલીલો રજૂ કરી હતી. તેમજ, રાજ્ય સરકાર વતી સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતા અને એટર્ની જનરલ આર વેંકટરામણીએ તપાસમાં ભાગ લીધો હતો.
- પ્રશાંત ભૂષણ: ઓડિયો ક્લિપમાં વિચલીત કરતી વાતો છે. જેમાં CM બિરેન સિંહ હિંસા ભડકાવતા અને હુમલાખોરોનો બચાવ કરતા સાંભળાય છે. મુખ્યમંત્રીએ માત્ર હિંસાને પ્રોત્સાહન આપ્યું નથી પરંતુ હથિયારો અને દારૂગોળાને પણ લૂંટાવા દીધો છે.
- SG તુષાર મહેતાઃ કુકી સંગઠને મણિપુર હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરવો જોઈતો હતો. જો સુપ્રીમ કોર્ટ આ અરજી પર વિચાર કરશે તો તેનાથી હાઈકોર્ટની ગરિમા ખરડાશે.
- AG આર વેંકટરામણી: રાજ્ય સરકારને ફરીથી શાંતિ સ્થાપિત કરવા માટે છૂટ આપવી જોઈએ.
- SG તુષાર મહેતા: અમને જમીનની સ્થિતિની ખબર નથી. માનનીય ન્યાયાધીશો આઈવરી ટાવર પર બેઠા છે.
- CJI ચંદ્રચુડ: અમે આઈવરી ટાવર પર નથી. જો ટાવર પર હોત, તો અરજી ફગાવી દીધી હોત. અમે જાણીએ છીએ કે મણિપુરમાં શું થઈ રહ્યું છે. બંધારણીય અદાલત તરીકે આપણું કર્તવ્ય છે કે બાબતોને કાર્પેટની નીચે છુપાવતા અટકાવીએ.
- SG તુષાર મહેતા: હું આઈવરી ટાવરના નિવેદન માટે માફી માંગુ છું. આ શબ્દ અપમાનજનક અર્થમાં વપરાયો નથી.
મણિપુરના સીએમએ કહ્યું હતું- મારી વિરુદ્ધ ષડયંત્ર રચાયું હતું
મણિપુરના મુખ્યમંત્રી એન બિરેન સિંહે પીટીઆઈને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં ઓડિયો ક્લિપ મુદ્દે નિવેદન આપ્યું હતું. તેણે કહ્યું હતું કે કેટલાક લોકો તેની પાછળ છે. એક ષડયંત્ર ચાલી રહ્યું છે. આ મામલો કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. વ્યક્તિએ આ વિશે વધુ બોલવું જોઈએ નહીં. આ મામલે FIR પણ નોંધવામાં આવી છે.
મણિપુરમાં ફરી હિંસા – આતંકવાદીઓએ 6 ઘરોને સળગાવી દીધા, 1 મહિલાનું મોત
મણિપુરમાં શુક્રવારે ફરી એકવાર હિંસા થઈ. સશસ્ત્ર આતંકવાદીઓએ જીરીબામ જિલ્લાના જૈરાવન ગામમાં છ ઘરોને સળગાવી દીધા. ગ્રામજનોનો આરોપ છે કે આ દરમિયાન હુમલાખોરોએ ગોળીબાર કર્યો હતો. હુમલામાં એક મહિલાનું મોત થયું હતું. મૃતક મહિલાની ઓળખ જોસંગકિમ હમાર (31) તરીકે થઈ છે. મૃતકને 3 બાળકો છે. ગ્રામજનોનો આરોપ છે કે હુમલાખોરો મૈઈતેઈ સમુદાયના હતા. ઘટના બાદ ઘણા લોકો ઘર છોડીને ભાગી ગયા છે.
મણિપુરમાં હિંસાને લગભગ 500 દિવસ થઈ ગયા છે
કુકી-મૈઈતેઈ વચ્ચે ચાલી રહેલી હિંસાને લગભગ 500 દિવસ થઈ ગયા છે. આ દરમિયાન, 237 લોકોના મોત થયા છે, 1500થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે, 60 હજાર લોકો તેમના ઘર છોડીને રાહત શિબિરોમાં રહે છે. લગભગ 11 હજાર FIR નોંધવામાં આવી હતી અને 500 લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન મહિલાઓની નિર્વસ્ત્ર પરેડ, સામૂહિક બળાત્કાર, જીવતી સળગાવી દેવા અને ગળું કાપવા જેવી ઘટનાઓ બની હતી. અત્યારે પણ મણિપુર બે ભાગમાં વહેંચાયેલું છે. પહાડી જિલ્લાઓમાં કુકી અને મેદાની જિલ્લાઓમાં મૈઈતેઈ છે. બંને વચ્ચે સરહદો રાખવામાં આવી છે, તેને પાર કરવી એટલે કે મોત.
શાળા- મોબાઈલ ઈન્ટરનેટ બંધ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. મણિપુરમાં હિંસક ઘટનાઓમાં અચાનક વધારો થયા બાદ રાજ્ય સરકારે 10 સપ્ટેમ્બરે 5 દિવસ માટે ઈન્ટરનેટ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. જોકે, 12 સપ્ટેમ્બરે બ્રોડબેન્ડ ઇન્ટરનેટ પરનો પ્રતિબંધ હટાવી લેવામાં આવ્યો હતો.
મણિપુર હિંસાનું કારણ શું છે તે 4 મુદ્દાઓમાં જાણો…
મણિપુરની વસતી લગભગ 38 લાખ છે. અહીં ત્રણ મુખ્ય સમુદાયો છે – મૈઈતેઈ, નાગા અને કુકી. મેટાઈસ મોટાભાગે હિંદુઓ છે. એનગા-કુકી ખ્રિસ્તી ધર્મને અનુસરે છે. એસટી કેટેગરીમાં આવે છે. તેમની વસતી લગભગ 50% છે. રાજ્યના લગભગ 10% વિસ્તારમાં ફેલાયેલી ઇમ્ફાલ ખીણમાં મીતેઈ સમુદાયનું વર્ચસ્વ છે. નાગા-કુકીની વસતી લગભગ 34 ટકા છે. આ લોકો રાજ્યના લગભગ 90% વિસ્તારમાં રહે છે.
વિવાદ કેવી રીતે શરૂ થયો: મૈઈતેઈ સમુદાયની માગ છે કે, તેમને પણ આદિજાતિનો દરજ્જો આપવામાં આવે. સમુદાયે આ માટે મણિપુર હાઈકોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી. સમુદાયની દલીલ એવી હતી કે 1949માં મણિપુર ભારતમાં ભળી ગયું હતું. તે પહેલા તેમને માત્ર આદિજાતિનો દરજ્જો મળ્યો હતો. આ પછી, હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને ભલામણ કરી હતી કે, મૈઈતેઈને અનુસૂચિત જનજાતિ (ST)માં સામેલ કરવામાં આવે.
શું છે મૈઈતેઈની દલીલઃ મીતેઈ જાતિનું માનવું છે કે વર્ષો પહેલા તેમના રાજાઓએ મ્યાનમારથી કુકીઓને યુદ્ધ લડવા માટે બોલાવ્યા હતા. તે પછી તેઓ કાયમી રહેવાસી બની ગયા. આ લોકોએ રોજગાર માટે જંગલો કાપ્યા અને અફીણની ખેતી શરૂ કરી. જેના કારણે મણિપુર ડ્રગ સ્મગલિંગનો ત્રિકોણ બની ગયું છે. આ બધું ખુલ્લેઆમ થઈ રહ્યું છે. તેણે નાગા લોકો સામે લડવા માટે એક શસ્ત્ર જૂથ બનાવ્યું.
શા માટે નાગા-કુકી વિરુદ્ધ છે: અન્ય બે જાતિઓ મૈઈતેઈ સમુદાયને અનામત આપવાની વિરુદ્ધ છે. તેઓ કહે છે કે રાજ્યની 60 વિધાનસભા બેઠકોમાંથી 40 બેઠકો પહેલેથી જ મીતેઈ પ્રભુત્વ ધરાવતી ઇમ્ફાલ ખીણમાં છે. આવી સ્થિતિમાં જો મીતેઈને એસટી કેટેગરીમાં અનામત મળશે તો તેમના અધિકારોનું વિભાજન થશે.
શું છે રાજકીય સમીકરણોઃ મણિપુરના 60 ધારાસભ્યોમાંથી 40 ધારાસભ્યો મૈઈતેઈ અને 20 ધારાસભ્યો નાગા-કુકી જનજાતિના છે. અત્યાર સુધી 12 માંથી માત્ર બે CM આદિજાતિમાંથી આવ્યા છે.