ભારતની સૌર પેનલની નિકાસની ટકાવારીના ૯૭ ટકા યુએસ માર્કેટમાં ગયા
ભારત સૌર ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાના ઉત્પાદનમાં વધારો કરવા સાથે, ભારત તે ક્ષેત્ર માટે સાધનોના ઉત્પાદનમાં પણ ઉત્કૃષ્ટ છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં ભારતમાંથી સોલાર પીવી મોડ્યુલની નિકાસમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૧-૨૨ થી ૨૦૨૩-૨૪ સુધી ફોટો વોલ્ટેઇક સેલની નિકાસ ૨૩ ગણી વધી છે. અગાઉ ભારત માટે જરૂરી સોલાર મોડ્યુલની આયાત કરવામાં આવતી હતી.
હવે તે ચોખ્ખી નિકાસકાર છે. ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર એનર્જી ઇકોનોમિક્સ એન્ડ ફાઇનાન્શિયલ એનાલિસિસના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૩-૨૪માં ઇં૨ બિલિયનના ઁફ મોડ્યુલની નિકાસ કરવામાં આવી છે. તેમાંથી મોટાભાગની અમેરિકન માર્કેટમાં નિકાસ કરવામાં આવે છે. ભારતીય ઁફ મોડ્યુલની નિકાસમાં અમેરિકાનો હિસ્સો ૧૦% છે. આ ૯૭ છે. વેરી એનર્જી, અદાણી સોલર અને વિક્રમ સોલર સૌથી વધુ નિકાસકારો છે.
પશ્ચિમી દેશો ખાસ કરીને અમેરિકાએ ચીનને વૈકલ્પિક બજારોને પ્રાધાન્ય આપવાનું શરૂ કર્યું છે. ભારતીય સોલાર કંપનીઓ આનો ફાયદો ઉઠાવી રહી છે. લોજિસ્ટિક્સ (સ્ટોરેજ અને ટ્રાન્સપોર્ટેશન સિસ્ટમ્સ)ના ખર્ચ ઊંચા હોવા છતાં, પીવી મોડ્યુલની નિકાસ ઊંચા નફાના માર્જિન આપે છે. દરમિયાન, ભારતમાં સોલાર પેનલ્સની સ્થાનિક માંગમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ૨૦૩૦ રિન્યુએબલ એનર્જી ટાર્ગેટને પહોંચી વળવા માટે ભારતને શક્ય તેટલા સોલર પીવી મોડ્યુલોની જરૂર છે.
જેના કારણે સોલાર પેનલ બનાવતી કંપનીઓ મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગઈ છે. જળવાયુ પરિવર્તનનો સામનો કરવા માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા નિર્ધારિત લક્ષ્યોને પૂર્ણ કરવા માટે ભારત અનેક પગલાં લઈ રહ્યું છે. તેના ભાગરૂપે, ભારતમાં ૨૦૩૦ સુધીમાં ૫૦૦ ય્ઉ નવીનીકરણીય ઉર્જા અને ગ્રીન એનર્જી ઉત્પાદન ક્ષમતાનું લક્ષ્ય નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યું છે.
ઘરો અને ઉદ્યોગોમાં સૌર ઉર્જા અપનાવવા માટે પીએમ સૂર્યગઢ અને પીએમ કુસુમ યોજનાઓ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ માટે ઘરેલુ ઉત્પાદિત સોલાર પેનલનો ઉપયોગ કરવો જાેઈએ. આમ, તે અનિવાર્ય છે કે ભારતીય સોલાર કંપનીઓ ભારતીય બજાર માટે તેમના મોટાભાગના ઉત્પાદનોને લક્ષ્ય બનાવશે.