દેશની સર્વોચ્ચ અદાલત સુપ્રીમ કોર્ટે ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર અને કોર્ટ દ્વારા નિયુક્ત ઉચ્ચ-શક્તિ પ્રાપ્ત સમિતિને મથુરાના પ્રખ્યાત બાંકી બિહારી જી મહારાજ મંદિરમાં દર્શનના સમયમાં ફેરફાર અને દેહરી પૂજા રોકવાને પડકારતી અરજીનો જવાબ આપવા જણાવ્યું હતું. મુખ્ય ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંતની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે, ન્યાયાધીશ જાેયમલ્યા બાગચી અને વિપુલ પંચોલીએ પ્રતિવાદીઓને નોટિસ જારી કરી હતી. કોર્ટે તેમને ૭ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૬ સુધીમાં તેમના જવાબો દાખલ કરવા કહ્યું છે.
આ અરજી મંદિર વ્યવસ્થાપન સમિતિ દ્વારા ગોપેશ ગોસ્વામી અને રજત ગોસ્વામી દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી.
અરજી શેના વિશે છે?
આ અરજી સમિતિ દ્વારા લેવામાં આવેલા ર્નિણયોને પડકારે છે, જેણે મંદિર દર્શનના સમયમાં ફેરફાર કર્યો અને પરંપરાગત દેહરી પૂજા બંધ કરી દીધી. અરજદારોનો દલીલ છે કે આ ફેરફારો સુપ્રીમ કોર્ટના ૮ ઓગસ્ટના અગાઉના આદેશની વિરુદ્ધ છે, જેમાં સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું હતું કે સમિતિએ પૂજા, સેવા અને પ્રસાદ સહિત મંદિરની આંતરિક ધાર્મિક પ્રથાઓમાં દખલ ન કરવી જાેઈએ.
દેહરી પૂજા શું છે?
અરજી મુજબ, દેહરી પૂજા એ એક પવિત્ર વિધિ છે જે મંદિર સામાન્ય જનતા માટે બંધ હોય ત્યારે કરવામાં આવે છે:
સવાર: સવારે ૬:૦૦ થી ૮:૦૦
બપોર: બપોરે ૧:૦૦ થી ૩:૦૦
રાત્રિ: રાત્રે ૯:૦૦ થી ૧૦:૦૦
ભક્તો માને છે કે દેહરી દેવતાના ચરણોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, અને આ સમય દરમિયાન સુગંધ, ફૂલો અને પ્રાર્થના જેવા પ્રસાદ આપવામાં આવે છે. અરજીમાં જણાવાયું છે કે આ વિધિ બંધ કરવી મનસ્વી અને અન્યાયી છે અને બંધારણની કલમ ૨૫ અને ૨૬ હેઠળ ગોસ્વામીઓના ધાર્મિક અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે.
મંદિર સમય અંગે ચિંતા
મંદિર સમિતિ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ શ્યામ દિવાને કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે ૐઁઝ્ર એ સદીઓથી અનુસરવામાં આવતા મંદિર ખુલવાના કલાકોમાં ફેરફાર કર્યો છે.
તેમણે કહ્યું કે નવું સમયપત્રક દેવતાના ઊંઘ અને આરામના સમયને અસર કરે છે, જે પરંપરાગત રીતે ધાર્મિક પ્રથાનો ભાગ માનવામાં આવે છે. ફેરફારોએ મહત્વપૂર્ણ આંતરિક વિધિઓના સમયમાં પણ ફેરફાર કર્યા છે, જેમાં દેવતા ક્યારે જાગે છે અને ક્યારે સૂઈ જાય છે તેનો સમાવેશ થાય છે.
કોર્ટે બંને પક્ષોને પ્રશ્નો પૂછ્યા
સુનાવણી દરમિયાન, બેન્ચે ફરિયાદો નોંધી હતી કે ધાર્મિક વિધિઓ દરમિયાન ક્યારેક પડદા ખેંચવામાં આવે છે, જેનાથી ફક્ત પ્રભાવશાળી લોકો જ પ્રાર્થના કરી શકે છે. કોર્ટે પૂછ્યું કે વધુ ભક્તોને દર્શન કરવા દેવા માટે દર્શનના કલાકો વધારવામાં શું નુકસાન છે?
જાેકે, બેન્ચ સંમત થઈ કે આ મુદ્દાની યોગ્ય તપાસની જરૂર છે અને તેણે બધા પક્ષોને સાંભળવાનો ર્નિણય લીધો.
સુપ્રીમ કોર્ટે ૮ ઓગસ્ટના રોજ ઉચ્ચ-સત્તાવાળી સમિતિની સ્થાપના કરી હતી અને તેનું નેતૃત્વ અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ અશોક કુમાર કરી રહ્યા છે. કોર્ટે ૨૦૨૫ના ઉત્તર પ્રદેશના વટહુકમ હેઠળ બનાવેલા મંદિર ટ્રસ્ટને સસ્પેન્ડ કર્યા પછી સમિતિ હાલમાં મંદિરનું સંચાલન કરી રહી છે. તે વટહુકમની કાયદેસરતા પર અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટ દ્વારા અલગથી સુનાવણી કરવામાં આવી રહી છે.